Uniwersytet Gdański, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdański, Sopocka Akademia Nauk Stosowanych pomagają swoim ukraińskim studentom. Trójmiejskie uczelnie pomagają także wojennym uchodźcom oraz przygotowują wsparcie dla kandydatów na studia z ogarniętej wojenną zawieruchą Ukrainy.
Studenci z Ukrainy studiowali na uczelniach w Trójmieście i innych ośrodkach akademickich województwa pomorskiego już przed atakiem Rosji na ich kraj. Studiowali przede wszystkim na kierunkach prowadzonych w języku polskim i angielskim. Stanowili jedną z większych grup obcokrajowców, zarówno jako stali studenci, jak i w ramach wymiany międzynarodowej. Nic dziwnego, że ich macierzyste uczelnie zaangażowały się w pomoc humanitarną dla uchodźców. Szkoły wyższe przygotowują się także na nową sytuację – dużą grupę nowych kandydatów, obywateli Ukrainy, wojennych uchodźców.
Studenci z Ukrainy przed wojną
Przed wojną studenci z Ukrainy mieli możliwość studiowania w Polsce (za darmo), na podstawie Karty Polaka, albo na zasadach ogólnych dla studentów zagranicznych spoza Unii Europejskiej (płacąc za studia). Przyciągał ich głównie Gdańsk, największy ośrodek akademicki w regionie.
Największą uczelnią w regionie jest Uniwersytet Gdański. Tam też przed wybuchem wojny studiowało najwięcej osób z Ukrainy – łącznie 118 studentów z obywatelstwem ukraińskim. Wśród nich największym zainteresowaniem cieszyły się kierunki filologiczne, międzynarodowe stosunki gospodarcze i ekonomia. Pojedyncze osoby zdecydowały się na inne kierunki prowadzone w języku polskim i angielskim.
Na pozostałych uczelniach również studiowali obywatele Ukrainy, ale w znacznie mniejszej liczbie. Na przykład na Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku uczyło się 6 studentów z Ukrainy. Uczęszczali oni na zajęcia na dwóch wydziałach: Instrumentalnym oraz Dyrygentury Chóralnej, Muzyki Kościelnej, Edukacji Artystycznej, Rytmiki i Jazzu. Warto dodać, że wszystkie oferowane na tej uczelni kierunki, prowadzone są w języku polskim.
Pomoc w czasie wojny
Po ataku Rosji na Ukrainę i napływie fali uchodźców do Polski pomorskie uczelnie zaangażowały się mocno w pomoc uchodźcom.
Uniwersytet Gdański zorganizował dla dotkniętych wojną zbiórki, zarówno finansowe jak i materialne. Te pierwsze kierowane są do jednostek, którymi uczelnia współpracuje na terenie Ukrainy. Jeżeli chodzi o środki materialne, to zaliczają się do nich głównie artykuły spożywcze, lekarstwa, ubrania i sprzęt rehabilitacyjny. Ponadto Uniwersytet nie zapomina również o naukowcach. Wystosowano specjalny program ich wspierający, dzięki czemu przyznawane zostaje miesięczne stypendium i możliwość kontynuowania badań naukowych. Ponadto, jak informuje Prodziekan ds. Kształcenia i współpracy z otoczeniem dr hab. Joanna Jereczek-Lipińska, prof. UG – Już od początku wybuchu wojny zaproponowano intensywne szkolenia dotyczące nauczania języka polskiego obcokrajowców i metod odnajdywania się w wielokulturowości. Webinary cieszyły się i cieszą nadal ogromnym powodzeniem. – Ze szkoleń korzystają przede wszystkim lektorzy i nauczyciele, którzy mają w swoich szkołach dzieci z Ukrainy. Pomaga również społeczność akademicka. Ci również niosą pomoc w nauce języka polskiego. – Akademickie Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej prowadzi już 6 kursów języka polskiego dla 120 osób – informuje dr Irena Chawrilska, Dyrektor Centrum. Kursy są realizowane przez studentów na zasadzie porozumienia o wolontariacie. – Osoby prowadzące zajęcia zostały przygotowane do nauki języka polskiego jako obcego, a dodatkowo przeszkolone przez dr Agatę Rudnik (Dyrektor Akademickiego Centrum Wsparcia Psychologicznego) i dra Adama Jagiełło-Rusiłowskiego (Instytut Pedagogiki) z zakresu pracy z uchodźcami doświadczającymi traumy wojennej i zespołu stresu pourazowego).
Pomoc poszkodowanym niosą także pozostałe pomorskie uczelnie. Jak podaje Katarzyna Matwiejczuk – Kierownik Biura Rektora Akademii Muzycznej w Gdańsku – Wszyscy studenci z Ukrainy od marca br. zostali zwolnieni z opłat za Dom Studencki oraz otrzymali zapomogi o zwiększonej wysokości (po 1600 złotych) w związku z obecną sytuacją w ich Ojczyźnie. Osoby te mają także możliwość skorzystania z bezpłatnej pomocy psychologiczne. Uczelnia stworzyła dodatkowo dla 5 studentów ukraińskich, którzy przekroczyli granicę Polski po 24 lutego 2022 roku, program pomocowy. Każdemu z nich zaoferowano darmowy pobyt w Domu Studenckim do końca semestru. Każdy z nich odbywać będzie raz w tygodniu zajęcia z pedagogiem prowadzącym przedmiot kierunkowy. – Ponadto ukraińscy studenci podejmą intensywną naukę języka polskiego, co, jak mamy nadzieję, pozwoli do końca bieżącego semestru podnieść znajomość języka polskiego co najmniej do stopnia podstawowego. – Dodaje Matwiejczuk.
Sopocka Akademia Nauk Stosowanych przeprowadziła zbiórkę darów, które zostały już przekazane na rzecz Obrony cywilnej, mieszkańców oraz szpitala położniczego we Lwowie. Podobnie do pozostałych pomorskich uczelni, ANS przygotowała program wsparcia psychologicznego oraz wdrożyła ulgę -50% w opłacie czesnego za studia. Uczelnia planuje także organizację zajęć z języka polskiego oraz wdrożenie szerszych działań obejmujących rodziny studentów z Ukrainy.
AWF w Gdańsku również zorganizowała zbiórkę pieniężną. Jak informuje Rzecznik prasowy AWFiS w Gdańsku mgr Mikołaj Polak – Datki zostały przekazane dzieciom z Ukrainy, które obecnie znajdują się w Wejherowie pod opieką plebanii i niebawem udadzą się do szkół oraz Centrum Wsparcia Ukrainy w Sopocie. – Dodatkowo uczelnia uruchomiła specjalny fundusz zapobiegawczy dla 20 studentów uchodźców z Ukrainy, którzy podejmą studia na AWF.
Studia dla Ukraińców
Trudno powiedzieć, jak szybko tysiące dziewczyn i chłopaków z Ukrainy w wieku licealnym będzie w stanie podjąć studia na uczelniach w Kijowie, Charkowie, Lwowie i innych ośrodkach akademickich swojego kraju. Dlatego uczelnie z Gdańska i Pomorza szykują się do szerszego otwarcia uczelni dla kandydatów uciekających przed wojną. Tylko część z potencjalnych kandydatów zna na tyle język polski lub angielski, żeby zacząć studia na kierunkach prowadzonych w tym języku. Dla nich językiem ojczystym jest ukraiński lub rosyjski, a znikoma część polskich uczelni do tej pory prowadziła programy studiowania w tych językach. A to wymagałoby przygotowania po rosyjsku lub ukraińsku nowych sylabusów, formalności, zatrudnienia wykładowców. Czytaj: czasu i pieniędzy. Uczelnie zdają sobie sprawę z tego problemu i szukają rozwiązań. Na razie ciężko mówić o konkretach, bo nikt nie wie, jak długo potrwa wojenna zawierucha i jak sfinansować ewentualne uruchamianie nowych kierunków.
Studiów ani po ukraińsku, ani po rosyjsku, nie było dotychczas na większości pomorskich uczelni. A w przyszłości?
Żadna z uczelni nie prowadzi obecnie żadnych kierunków studiów w języku rosyjskim i ukraińskim. Uniwersytet Gdański natomiast prowadzi kierunek studiów Filologia rosyjska, gdzie język rosyjski jest również w ramach jednej z linii kształcenia na kierunku studia wschodnie – podaje Elżbieta Michalak-Witkowska Starszy specjalista z Centrum Komunikacji i Promocji.
Jak zaznacza Katarzyna Matwiejczyk z Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku – Specyfika studiów muzycznych nie wymaga kształcenia w języku ukraińskim. Uczelnia nie planuje wprowadzania zajęć w tym języku.
W pozostałych uczelniach również nie ma w planach wprowadzenia zajęć w języku ukraińskim czy też rosyjskim. Uczelnie te jednak oferują bezpłatne kursy języka polskiego, mające na celu pomoc w ewentualnym przyszłym podjęciu nauki uchodźcom z Ukrainy.
Przeniesienia studentów z ukraińskich uczelni
Pojawia się też wyzwanie związane z przyjmowaniem na polskie szkoły wyższe studentów z ukraińskich uczelni, które podczas wojny przerwały zajęcia.
Uniwersytet Gdański prowadzi rekrutację poprzez system IRK. Wszyscy kandydaci muszą spełniać warunki przyjęcia na dany kierunek studiów.
Wszyscy kandydaci na studia w UG rekrutowani są poprzez system IRK (internetowa rekrutacja kandydatów) i muszą spełniać warunki przyjęcia na dany kierunek studiów. Uczelnia przygotowuje intensywne kursy języka polskiego dla tych, którzy chcą studiować na kierunkach prowadzonych w języku polskim oraz egzaminy z języka polskiego nieodpłatne. Wprowadza się również ułatwienia dotyczące niezbędnych dokumentów w procesie rekrutacji. – Na stronie internetowej przedstawiamy możliwości kontynuacji kształcenia (przeniesienia) oraz rozpoczęcia studiów. Informujemy także o prowadzonych zbiórkach, oferowanej pomocy psychologicznej jak również innych formach wsparcia – mówi Beata Królczyk, Kierownik Biura Karier UG. Przyjęcie na studia na UG odbywa się w oparciu o obowiązujące przepisy prawne i wytyczne Ministerstwa Edukacji i Nauki, w tym również ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
W zależności od dalszego rozwoju sytuacji na Ukrainie, Władze Uczelni nie wykluczają podjęcia dodatkowych działań mających na celu pomoc obywatelom Ukrainy – dodaje Królczyk, rzecznik Sopockiej Akademii Nauk.
AWF w Gdański umożliwia wstępne zapisy na bezpłatne studia dla kandydatów (uchodźców) z Ukrainy, którzy chcieliby rozpocząć naukę w AWFiS w roku akademickim 2022/2023 w języku polskim. Jak zaznacza mgr Mikołaj Polak, Rzecznik prasowy AWFiS w Gdańsku – Umożliwiamy bezpłatne kontynuowanie studiów studentom uchodźcom z Ukrainy kierunków: Wychowanie fizyczne, Sport, Turystyka i rekreacja, fizjoterapia, kosmetologia, terapia zajęciowa posiadający status uchodźcy lub Kartę Polaka. Deklarujemy stworzenie grup specjalistycznych lub umożliwienie indywidualnego toku studiowania. Dodatkowo uczelnia umożliwiła podjęcie tymczasowej pracy w semestrze dla 10 profesorów z Ukrainy wykładających językiem polskim lub angielskim w zakresie nauk o zdrowiu oraz umożliwiamy odbycie staży naukowych dla 10 doktorów i doktorantów, którym umożliwimy prowadzenie odpłatnych zajęć na studiach, studiach podyplomowych i innych formach kształcenia.
W przypadku Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki egzamin wstępny na I rok studiów I i II stopnia na wszystkie kierunki jest egzaminem konkursowym. Jak informuje Katarzyna Matwiejczuk – Uczelnia nie planuje innej formy rekrutacji. Wszyscy kandydaci przystępują do egzaminów według ogłoszonych zasad. W przypadku osób, które będą kontynuować w naszej uczelni studia rozpoczęte w Ukrainie, wspomniane egzaminy będą weryfikacją osiągniętych efektów uczenia się, decydującą o zaszeregowaniu na odpowiedni rok studiów.
Więcej informacji o pomocy Pomorskich uczelni dla Ukrainy:
https://www.facebook.com/Studenci-dla-Ukrainy-Pomagamy-109080711707772