Punkty w rekrutacji na studia | Wszystkie najważniejsze informacje

Jak przeliczyć wyniki matury na punkty rekrutacyjne? Jakie przedmioty uczelnia bierze pod uwagę w rekrutacji? Co to są wagi w liczeniu punktacji do szkół wyższych? Kiedy wyniki matury nie mają znaczenia?

Co to są punkty rekrutacyjne (kwalifikacyjne)?

Punkty rekrutacyjne to punkty, które uczelnia przydziela kandydatom na studia na podstawie wyników matury. To one decydują o tym czy kandydat dostanie się na dany kierunek, czy też nie. Im więcej masz punktów – tym większa szansa, że dostaniesz się na wymarzony kierunek na bezpłatnych studiach dziennych.

Punkty rekrutacyjne są liczone przy rekrutacji na kierunki:

• licencjackie
• inżynierskie
• jednolite magisterskie.

Wyniki matury nie mają znaczenia przy rekrutacji na studia magisterskie II stopnia (“uzupełniające”) i studia podyplomowe oraz MBA.

Co roku każda państwowa szkoła wyższa ustala, ilu chce przyjąć kandydatów (limit miejsc) i jak będą liczone punkty w rekrutacji.

To znaczy:

• jakie przedmioty maturalne będą się liczyć,
• na jakim poziomie matury (podstawowym czy rozszerzonym)
• jaką będą miały wagę (współczynnik)
• jak będzie wyglądać algorytm do wyliczenia – czyli jakie czynności matematyczne trzeba wykonać, żeby wyliczyć ostateczną liczbę punktów.

Potem uczelnia liczy punkty rekrutacyjne dla wszystkich maturzystów, którzy przystąpili do rekrutacji i ilu z nich mieści się w  limicie miejsc. Przykładowo na kierunku został ustalony limit – 30 miejsc, wtedy na kierunek dostaje się 30 osób z najwyższymi punktami kwalifikacyjnymi. W praktyce jest to zwykle nieco więcej, bo uczelnie zakładają, że ktoś złożył aplikację na studia, ale dostał się też gdzieś indziej i ostatecznie wybierze inny kierunek. Liczba punktów ostatniej osoby, która “załapała” się na limit wyznacza próg punktowy w rekrutacji. Uczelnia czasami podaje na swojej stronie rekrutacyjnej zeszłotoczne progi punktowe, dzięki którym możesz obliczyć swoje szanse na dostanie się na dany kierunek. Jednak niekiedy unika tego, bo progi punktowe bywają bardzo ruchome (jeśli chcesz wiedzieć, jak działają progi punktowe – zobacz tutaj).

Jak liczy się punkty na studia?

W liczeniu punktów algorytm to sposób liczenia – wzór matematyczny, w którym dodaje się wag poszczególnym przedmiotom branym pod uwagę w zależności od kierunków studiów.

Algorytmy punktów

Algorytmy do wyliczenia punktów rekrutacyjnych są przedstawiane w bardzo różnej formie. 

Mogą wyglądać na przykład tak:

Uniwersytet Jagielloński (UJ)

Pi – to wynik procentowy z przedmiotu 

Wi- to waga danego przedmiotu

W – to suma największych wag przedmiotów kwalifikacyjnych dla danych studiów, gdzie: n odpowiada uwzględnianej liczbie wyników przedmiotowych.

Uniwersytet Wrocławski (Uwr)

W tym przypadku punkty wylicza się jako suma przedmiotów uwzględnianych przy rekrutacji, pomnożone przez ich wagę, która przy każdym kierunku dla danego przedmiotu jest inna.

Politechnika Warszawska (PW) 

Pmat  – punkty z matematyki,

Pwyb – punkty z przedmiotu do wyboru, lub średnia arytmetyczna ocen z egzaminów kwalifikacyjnych potwierdzających kwalifikacje zawodowe na poziomie technika,

Pjo – punkty z języka obcego,

Wmat – współczynnik wagowy dla oceny z matematyki,

W – współczynnik wagowy dla oceny z przedmiotu do wyboru lub dla średniej arytmetycznej z egzaminów potwierdzających uzyskanie kwalifikacji zawodowych na poziomie technika; na tym samym kierunku studiów współczynnik ten może zależeć od wybranego przedmiotu lub zawodu technika,

Wjo – współczynnik wagowy dla oceny z języka obcego.

Politechnika Poznańska (PP) 

Dla większości kierunków: 

Jp – Wynik z matury z języka polskiego na poziomie podstawowym

Jo – Wynik z matury z języka obcego na poziomie podstawowym w przypadku zdawania egzaminu z dwóch języków wybierany jest wynik korzystniejszy

M = Mpodst (wynik z matury z matematyki na poziomie podstawowym) + Mroz (wynik z matury matematyki na poziomie rozszerzonym)

X = Xpodst (wynik z matury z biologii, chemii, fizyki, informatyki lub geografii na poziomie podstawowym) + Xroz (wynik z ww. przedmiotów na poziomie rozszerzonym) (dotyczy tylko kierunków: inżynieria bezpieczeństwa, inżynieria zarządzania, logistyka)

Wyjątkiem są: architektura

R – liczba punktów w przedziale od 0 do 500 za wynik sprawdzenia uzdolnień artystycznych

oraz architektura wnętrz

Y = Ypodst (wynik z matury z historii, historii muzyki lub historii sztuki na poziomie podstawowym) + Yroz (wynik z ww. przedmiotów na poziomie rozszerzonym)

Jak widzisz, sposoby liczenia punktów rekrutacyjnych mogą przyprawić o ból głowy każdego, kto zdał maturę z matmy jedynie na 30% na podstawowym poziomie. 🙂 O co tutaj chodzi?

Wagi przedmiotów

Po pierwsze musisz sprawdzić, jakie przedmioty brane są pod uwagę przy danym kierunku studiów na danej uczelni. Sprawdźmy to na przykładzie biologii i geografii na UJ i UWr oraz automatyki i robotyki oraz budownictwa na PW i PP w 2021 roku.

Na UJ pod uwagę brane są wyłącznie wyniki egzaminów pisemnych na poziomie rozszerzonym. W przypadku języków obcych pod uwagę brane są wyniki na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym.

Biologia na UJ

Matura z biologii (waga 2), Jeden do wyboru spośród: chemia (1) , matematyka (1) , język obcy (1): angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski.

Biologia na UWr

Dwa przedmioty maturalne do wyboru spośród: biologia, chemia, matematyka, fizyka (waga dla p.podst. – 0,5. Dla p.rozsz. – 1), język obcy pisemny (p.podst – 0,2,
p. rozsz. – 0,4),

Geografia na UJ

Matura z geografii (waga 2), jeden z przedmiotów maturanych do wyboru spośród: biologia (1), chemia (1), fizyka (1), historia (1), informatyka (1), matematyka (1), WOS (1), języki obce (1): angielski, francuski, hiszpański, łaciński i kultura antyczna, niemiecki, polski, rosyjski, włoski.

Geografia na Uwr

Matura z geografii (p. podst. – waga 0,5, p.rozsz. – 1), jeden przedmiot maturalny do wyboru spośród: biologia, fizyka, chemia, historia, matematyka, WOS (p. podst. – 0,5, p.rozsz. – 1), dowolny język obcy nowożytny (p.podst. – 0,2, p.rozsz. – 0,4)

Automatyka i robotyka na PW

Matematyka(1), język obcy(0,25) przedmiot do wyboru spośród: biologia (0,5), chemia (0,5), fizyka (1), informatyka (0,75).

Automatyka i robotyka na PP

Matematyka (2,5 – suma wyników z matury podst. i roz.), język obcy (0,5 – podst.), język polski (0,5 – podst.)

Budownictwo na PW

Matematyka (1), język obcy (0,25). Przedmiot do wyboru spośród: biologia (0,5), chemia (0,75), fizyka (1), geografia (0,5), informatyka (0,75)

Budownictwo na PP

Matematyka (2,5 – suma wyników z matury podst. i roz.), język obcy (0,5 – podst.), język polski (0,5 – podst.)

Jak widzisz, przedmioty posiadają wagi, które mnożysz przez wyniki egzaminu maturalnego. Wyższe wagi to znak, że przedmiot ten jest bardziej brany pod uwagę niż pozostałe. Zobacz – jak widać na przykładzie tych czterech uczelni:

• różne szkoły wyższe mogą brać pod uwagę różne przedmioty maturalne na identycznie nazywający się kierunek studiów,
• na tej samej uczelni mogą być brane pod uwagę różne przedmioty maturalne, zależnie od kierunku,
• ten sam przedmiot maturalny może mieć różną wagę na różnych uczelniach,
• ten sam  przedmiot maturalny może mieć na uczelni różną wagę w tym samym algorytmie, zależnie od kierunku studiów.

Czyli ten sam wynik matury daje inną liczbę punktów, a więc większą lub mniejszą szansę na dostanie się na studia, zależnie od kierunku i od uczelni.

Punkty z matury podstawowej i rozszerzonej

Im więcej zdajesz na maturze przedmiotów na poziomie rozszerzonym – tym bardziej zwiększasz możliwość wyboru studiów, bo różne kierunki do wyliczeń biorą różne przedmioty. Jednak w ten sposób możesz zwiększyć także szansę dostania się na kierunek wymarzony. Często do wyliczeń brany jest najwyższy wynik maturalny spośród trzech, albo czterech przedmiotów. 

Jeśli w procesie rekrutacji brany jest pod uwagę więcej niż jeden przedmiot, ale zdajesz maturę tylko z jednego – możesz się rekrutować, ale za część przedmiotów (tych nie zdawanych) podstawiasz w algorytmie zero punktów. Masz więc mniejsze szanse, żeby przekroczyć próg punktowy. Wyjątkiem są kierunki (np. lekarski na części uczelni), gdzie MUSISZ zdawać wszystkie przedmioty rekrutacyjne. Lepiej sprawdź, jak sytuacja wygląda na wybranej przez Cienie uczelni.

Jest jeszcze jeden problem – matura na poziomie podstawowym najczęściej nie wystarczy. Są uczelnie, które na wszystkie lub na niektóre kierunki do liczenia punktów wykorzystują tylko maturę na poziomie rozszerzonym. Na przykład na Uniwersytecie Jagiellońskim wyniki z egzaminów maturalnych na poziomie podstawowym oraz z egzaminów ustnych nie są brane pod uwagę przy obliczaniu wyniku kwalifikacji. Wynika to z ambicji uczelnianych, które chcą mieć wśród studentów tylko najbardziej ambitnych i zaangażowanych absolwentów liceów i techników. – Zasada jest taka, że jeśli komuś brakuje wyniku na poziomie rozszerzonym z danego przedmiotu, otrzymuje za ten przedmiot zero punktów – wyjaśnia Adrian Ochalik rzecznik prasowy UJ.

Punkty z egzaminów zawodowych w technikum

Uczniowie technikum na koniec nauki zdają nie tylko maturę, ale i egzaminy zawodowe. Są uczelnie (zwykle politechniki), które uwzględniają w algorytmach wyniki tych egzaminów. Tak dzieje się na przykład na Politechnice Warszawskiej. – Absolwenci technikum mogą mieć uznane wyniki egzaminów zawodowych jako punkty z przedmiotu do wyboru z uwzględnieniem współczynnika przypisanego do danego kierunku – wyjaśnia  doc. dr inż. Tomasz Winek, Kierownik Biura ds. Przyjęć na Studia PW. – Jeżeli absolwent technikum nie przekaże wyników z egzaminów zawodowych to nie zostaną one uwzględnione przy obliczaniu punktów kwalifikacyjnych. Wtedy punkty kwalifikacyjne na PW zostaną obliczone na podstawie wyników egzaminów maturalnych i jeżeli kandydat nie zdawał egzaminu z przedmiotu do wyboru to liczba punktów za przedmiot do wyboru wyniesie ZERO.

Jak wyniki matury wpływają na rekrutację na studia?

To, z czego zdajesz maturę i jak pójdzie Ci na egzaminie dojrzałości mocno wpływa na Twoje szanse rekrutacyjne. Zobaczmy na przykładzie różnych wyników matur, ile punktów dostaną różne osoby na omawiane tutaj cztery kierunki studiów na czterech znanych uczelniach.

Jacek, Marysia, Leszek i Marek chcą zdawać na biologię lub geografię na UJ albo na UWr. 

Jacek zdawał maturę na poziomie podstawowym z języka polskiego (72%) i języka angielskiego (63%), a z rozszerzonej geografii (56%), czyli na geografię :

• UJ będzie miał 37.33 punktów [((56*2)+(0*1))/3]. 
• UWr będzie miał 68,6 punktów [(56*1)+0*1+63*0.2)].  (Język polski nie jest brany pod uwagę. Brak przedmiotu dodatkowego skutkuje 0 dorobkiem punktowym za przedmiot do wyboru)

Marysia zdała pisemnie język angielski na poziomie rozszerzonym na 63% i język polski rozszerzony na 72%, czyli na geografię:

• UJ będzie miała 24 punkty [((0*2)+(72*1))/3] (brak geografii na maturze jako przedmiot główny)
• UWr będzie miała 25,2 punkty [(0*1) + (0*1) + (63*0,4)] (brak geografii na maturze, język polski nie zalicza się do przedmiotów z grupy 2)

Leszek zdał pisemnie język angielski na poziomie podstawowym na 92%, na rozszerzonym na 62%, biologię na 63%, chemię na 82%, czyli na biologię:

• UWr będzie miał 169,8 punktów [(63*1) + (82*1)+ (62*0,4)] 
• UJ będzie miał  69,33 punktów [(63*2) + (82*1)/3]

Marek zdał pisemnie język angielski na poziomie podstawowym na 92% i biologię na 63%, czyli na biologię:

• UWr będzie miał 81,4 punktów [(63*1) + (0*1) + (92*0,2)] (Tylko jeden przedmiot z 2 do wyboru)
• UJ będzie miał 42 punkty [(63*2)+(0*1)/3] (Język obcy na poziomie podstawowym nie jest uwzględniany)

Leszek zdawał matematykę podstawową (55%), matematykę rozszerzoną (35%) i chemię (43%). Chce dostać się na automatykę i robotykę i budownictwo na Politechnice warszawskiej lub Politechnice poznańskiej. Na automatykę i robotykę:

• Na PW uzyska 57 punktów, [(35*1) +(43*0,5)+ 0) – Pmat= 35 Wmat= 1 i Pwyb= 43 (ze współczynnikiem 0.5 przy chemii), brak języka obcego. 
• Na PP uzyska 225 punktów [(0,5*0)+ (0,5*0)+(2,5*(35+55))] (Brak wyniku z języka polskiego i obcego skutkuje 0 dorobkiem punktowym w rekrutacji. Chemia nie jest brana pod uwagę w procesie rekrutacyjnym na automatykę i robotykę)

Marek zdał matematykę na poziomie podstawowym na 55%, rozszerzonym 35%  i nie zdawał wcale przedmiotu dodatkowego. Na budownictwo:

• Na PW uzyska 35 punktów [(35*1) + 0 + 0) Pmat= 35 Wmat= 1 i Pwyb = 0
• Na PP uzyska 225 punktów [(0,5*0)+(0,5*0)+(2,5*(35+55))] (Brak wyniku z języka polskiego i obcego skutkuje 0 dorobkiem punktowym w rekrutacji.) 

Niektóre z uczelni udostępniają na stronach rekrutacyjnych kalkulatory do liczenia wskaźnika rekrutacji. Jeśli chcesz samodzielnie zrobić sobie kalkulator liczący punkty – zobacz nasz poradnik krok po kroku.

“Stara matura”

Jeśli wybierasz się na studia lata po zdanej maturze, nie masz się co martwić. Uczelnie posiadają odpowiednie regulaminy w jaki sposób możesz się rekrutować z tzw. “starą maturą”.

Matury międzynarodowe

W przypadkach studentów zza granicy przy rekrutacji niezbędne będzie okazanie dokumentu potwierdzającego zdanie egzaminu dojrzałości w innej formie. Może być to matura międzynarodowa (International Baccalaureate), matura europejska (European Baccalaureate) lub zwykła matura, która została zdana w innym kraju.

Studia bez punktów rekrutacyjnych

Masz szansę nie przejmować się wynikami matury. Nie bierze się pod uwagę punktów rekrutacyjnych w przypadku laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych. Istnieje szereg osiągnięć, które znacznie zwiększają szanse na dostanie się na wymarzony kierunek nawet poza kolejnością. Udział w olimpiadach naukowych znacznie i zdobycie odpowiednio wysokich miejsc podnosi prawdopodobieństwo rekrutacji. Samo wygranie olimpiady w niektórych przypadkach nawet zwalnia z konieczności pisania jednego z egzaminów i dodatkowo zapewnia otrzymanie maksymalnego wyniku! Zobacz więcej.

Istnieją też uczelnie, na których najważniejsza jest kolejność zgłoszeń, a nie wyniki matur i progi punktowe. Są to uczelnie prywatne, gdzie wystarczy zgłosić się w systemie rekrutacyjnym, zapłacić wymaganą kwotę i czekać na informację o przyjęciu. Problem robi się wtedy, gdy liczba osób jest większa niż podane limity, ponieważ pod uwagę brana jest jedynie kolejność zgłoszeń. Czasami zdarza się, że uczelnie przyjmują wszystkich chętnych, jeśli liczba osób przekroczy limit minimalnie. Oznacza to, że nie musimy martwić się o wyniki matur, wystarczy zdać ją jedynie z podstawowym wynikiem.

Co, jeśli zabraknie punktów?

Może się okazać, że na wymarzony kierunek studiów zabraknie Ci punktów. Lepiej pomyśl o tym zawczasu, żeby mieć w gotowości tzw. kierunek spadochron. Zobacz, o co chodzi z rezerwowym kierunkiem studiów.

Gabriela Jaśkiewicz, Krzysztof Pełka