Studia podyplomowe, a magisterskie (porównanie+wideo)

Kończysz studia licencjackie lub inżynierski chcesz dalej studiować? Zastanawiasz się, czy lepiej pójść na podyplomówkę, czy “uzupełniający” kierunek magisterski?  Nie wiesz czym się różni studiowanie na obu rodzajów studiów? Przeczytaj nasze porównanie – czym różnią się, a w czym podobne są studia podyplomowe i magisterskie.

Co to za studia – podobieństwa i różnice?

Na pierwszy rzut oka obie formy studiowania niewiele się różnią. I na studia podyplomowe i na studia magisterskie można być przyjęty z dyplomem studiów pierwszego stopnia. To znaczy – minimum z dyplomem inżyniera lub licencjata. Także z dyplomem magistra, zarówno po jednolitych studiach magisterskich, jak i po “uzupełniających” studiach magisterskich, czyli studiach II stopnia (odnośnie przyjęcia absolwentów z dyplomem magistra na studia magisterskie – można mieć przecież dwa dyplomy magistra, prawda?). Są także podyplomówki dostępne dla kandydatów jedynie z dyplomem magisterskich, ale to niewielka część tego typu studiów. W obu rodzajach studiów można znaleźć wiele części wspólnych, które opisujemy poniżej.

Jednak w naszym porównaniu wskazujemy także ważne różnice między studiami. Jedną z najbardziej istotnych widzimy już w samych założeniach – kierunki magisterskie II stopnia to pełnosprawne studia dające wykształcenie wyższe, spójne z trzystopniowym systemem bolońskim (z doktoratem jako III stopniem). Z kolei studia podyplomowe to cząstkowe kształcenie specjalistyczne, idące w zasadzie równolegle do kształcenia trzystopniowego.

Uwaga – w naszym artykule opisując studia magisterskie mamy na myśli właśnie studia magisterskie “uzupełniające”. Kierunki jednolite magisterskie to zupełnie inna historia, alternatywa dla studiów licencjackich i inżynierskich. Zobacz czym są studia jednolite magisterskie..

Kto organizuje?

Studia magisterskie musi prowadzić uczelnia prywatna lub państwowa.

W przypadku studiów podyplomowych jednostką prowadzącą może być także instytut badawczy oraz instytut Polskiej Akademi Nauk (PAN). W przypadku studiów podyplomowych dość często uczelnie prowadzą studia wspólnie z partnerami z edukacji (np. Ośrodkami Doskonalenia Nauczycieli – ODN) oraz z biznesu (np. stowarzyszeniami branżowymi, znanymi firmami z danego sektora rynku). Na uczelniach państwowych bardzo często zdarza się, że za studia podyplomowe odpowiedzialne jest specjalne Centrum Kształcenia Ustawicznego (CKU).

Kto może studiować?

Studia magisterskie to studia w teorii studia dostępne dla absolwentów każdego kierunku studiów I stopnia. Teoretycznie nawet absolwent licencjackiego kierunku taniec może ubiegać się o przyjęcie na magisterski kierunek automatyka i robotyka. Albo inżynierskiego kierunku chemia kryminalistyczna na magisterski kierunek historia. W praktyce studia II stopnia to studia “uzupełniające” –  stanowiące kontynuację, poszerzenie, uzupełnienie lub specjalizację kierunku licencjackiego i inżynierskiego. Im “bliżej” kierunku magisterskiego kierunek I stopnia – tym większe szanse na przyjęcie kandydata. Uczelnie selekcjonują “kandydatów do magisterki: ustalając odpowiednie kryteria rekrutacji (zobacz niżej informacje o sposobie rekrutacji)

Studia podyplomowe z założenia to studia “dla każdego”. Pozwalają nawet na zdobycie zupełnie nowego zawodu, różniącego się w 100% od wcześniejszych studiów. Czasami ograniczenia wynikają z wąskiej specjalizacji podyplomówki, skierowanej do konkretnej grupy zawodowej, zwłaszcza w przypadku zawodów regulowanych. Są więc specjalne podyplomówki dla nauczycieli, dla prawników czy lekarzy. Wtedy wymagany jest dyplom ukończenia studiów na przykład z uprawnieniami nauczycielskimi. Zobacz dla kogo są najlepsze studia podyplomowe.

Rekrutacja

Rekrutacja na studia magisterskie może wyglądać bardzo różnie, zależnie od uczelni i prowadzonego kierunku. Bardzo często ustalane są reguły przyjęć związane ze spójnością kierunku licencjackiego i magisterskiego. Czyli analiza programu studiów I stopnia i ustalenie różnic programowych. Bywa, że kandydat zostaje przyjęty na kierunek magisterski warunkowo – ze zobowiązaniem uzupełnienia różnic programowych w określony sposób i w określonym czasie. Dość często zdarzają się także w procesie rekrutacji rozmowy kwalifikacyjne. podczas której komisja rozmawia z kandydatem o wcześniejszym studiowaniu, jego oczekiwaniach i możliwościach.

Rekrutacja na studia podyplomowe prowadzona jest zwykle wyłącznie na podstawie przedstawionego dyplomu studiów oraz kolejności zgłoszeń. Czasami – w przypadku podyplomówek dla danej grupy zawodowej – zaświadczenia o uprawnieniach, np. nauczycielskich.

Trzeba wiedzieć, że złożenie wniosku o przyjęcie nie jest równoznaczne z rozpoczęciem studiów. Zdarza się, że musi zostać z rekrutowana minimalna liczba kandydatów. Jeśli nie – kolejna edycja nie rusza i instytucja prowadząca proponuje zamianę na inne studia. Ewentualnie uczestnictwo w kolejnej rekrutacji na ten sam kierunek studiów. Podobnie wygląda uruchomienie studiów magisterskich, ale tam sytuacja “nie uruchamiamy tym razem studiów” zdarza się znacznie rzadziej, niż w przypadku podyplomówek.

Jaki jest program?

W przypadku kierunków magisterskich mamy do wyboru kierunek akademicki lub praktyczny. W przypadku pierwszego z nich program jest ukierunkowany bardzo często na przedmioty teoretyczne. Jednak niekoniecznie – zdarzają się profile akademickie kształcące bardzo praktycznie. W przypadku kierunku z założenia praktycznego mamy pewność, że część praktyczna będzie rozwinięta.

Studia podyplomowe to z samej definicji kierunki praktyczne. Spora część osób, które je wybiera – liczy na konkretne korzyści, jakie ich ukończenie.   Zwykle związane są one z budowaniem pozycji na rynku pracy, zdobycie nowego zawodu, uzyskanie możliwości awansu. Program studiów może np. zakładać przygotowanie do egzaminów państwowych upoważniających do wykonywania zawodu regulowanego. Konkurencją dla podyplomówek są różnego rodzaju szkolenia, zatem organizatorzy starają się “wycisnąć” w programie jak najwięcej praktycznych umiejętności, Sprawdź, co daje zrobienie studiów podyplomowych. 

Jak długo trwają?

Studia magisterskie trwają 3-5 semestrów. Zwykle 1,5 roku – 2 lata. Nieco rzadziej 2,5 roku.

Studia podyplomowe powinny trwać minimum 2 semestry. Zdarzają się więc podyplomówki roczne, ale częściej realizowane są przez 1,5 roku – 2 lata. Bywają i takie, gzie trzeba studiować 2,5 roku-3 lata.

Jak zaliczyć te studia?

Studia magisterskie II stopnia niezbyt różnią się od licencjackich, inżynierskich, jednolitych magisterskich. To najczęściej klasyczne wykłady, ćwiczenia, lektoraty, laboratoria. Prowadzący organizują kolokwia, dają zaliczenia, egzaminują studentów. Zdarza się, że obowiązuje sprawdzanie obecności na zajęciach. Na koniec studenci muszą napisać pracę dyplomową pod opieką wykładowcy mającego minimum doktorat. 

Studiowanie  podyplomówki wygląda zwykle zupełnie inaczej. Ponieważ duża część uczestników to osoby pracujące, wykładowcy mają znacznie większa wyrozumiałość dla nieobecności w zajęciach. Wymagane są także zaliczenia, egzaminy jednak najczęściej bez takiego rygoru, jak na magisterce. Znacznie częściej, niż na magisterskich spotkamy zaliczanie zajęć w formie własnego projektu lub praktycznego zadania. Na koniec studiów podyplomowych może, ale nie musi być warunkiem zaliczenia praca końcowa lub egzaminy końcowe.

Kiedy odbywają się zajęcia?

Kierunki magisterskie bardzo często prowadzone są równolegle – stacjonarnie (dziennie), i niestacjonarnie (zaocznie, wieczorowo). W pierwszym przypadku zwykle są kierowane do “świeżych” absolwentów kierunków I stopnia, którzy nie idą do pracy zaraz po licencjackie i dyplomie inżyniera. Zajęcia odbywają się więc w ciągu tygodnia, także w godzinach rannych. Przy studiach zaocznych spora część studentów to osoby pracujące – zatem zajęcia organizowane są  w dogodnym czasie, głównie w piątek popołudniu, 

Studia podyplomowe w zasadzie występują wyłącznie w trybie zaocznym. Prowadzone są w formie weekendowych zjazdów, 2-3 razy w miesiącu, czasami i 1 w miesiącu.

Czy możliwe jest studiowanie on-line?

Prowadzenie kierunków magisterskich w formie zdalnej są ograniczone prawem.  Po pierwsze – w samym programie studiów musi być dopuszczona taka możliwość. Po drugie – mogą się w tym trybie odbywać zajęcia dające maksymalnie 50% punktów ECTS. Czyli w praktyce – około połowa zajęć. Zobacz czym są punkty ECTS.

W przypadku studiów podyplomowych zdarzają się i takie, gdzie nawet 100% zajęć prowadzona jest on-line.

Czy trzeba płacić czesne?

Płatność za studia magisterskie wygląda identycznie, jak w przypadku licencjackich i magisterskich. Czyli studia dziennie na uczelniach państwowych są darmowe, Studia zaoczne na tych uczelniach oraz wszystkie kierunki na uczelniach prywatnych wymagają płacenia czesnego.

Niemal na wszystkich studiach podyplomowych obowiązuje czesne. Nie trzeba płacić tylko wtedy, jeśli organizator studiów lub uczestnik uzyska zewnętrze finansowanie, pokrywające koszt organizacji studiów.

Co z dofinansowaniem?

Na studiach magisterskich zwykle nie ma co liczyć na dofinansowanie. Sensowną opcją jest wybór darmowych studiów magisterskich na uczelniach państwowych. Jednak kierunki płatne niezwykle rzadko wiążą się z zewnętrznym dofinansowaniem

Studia podyplomowe, jako studia z założenia płatne i wiążące się ze zdobyciem specjalistycznych kwalifikacji zawodowych mają większą szansę na zewnętrzne finansowanie. Zdarzają się kierunki dofinansowane (nawet i w 100%) przez Unię Europejską – zwykle z funduszu EFS. Możliwe jest także dofinansowanie przez urzędy pracy. Kandydaci mogą też porozmawiać z pracodawcą o pokryciu przynajmniej części kosztów podyplomówki.

Prawo do stypendium

Studenci na kierunkach magisterskich mogą ubiegać się o każdy rodzaj stypendium obowiązujący na danej uczelni – zarówno za wyniki w nauce i socjalne, jak i sportowe, artystyczne, związane z aktywnością społeczną.

Na studiach podyplomowych zwykle nie obowiązuje wsparcie ze strony uczelni.

Prawo do studiów doktoranckich

Ukończenie studiów magisterskich to naturalny etap w systemie bolońskim, obowiązującym w Unii Europejskiej. Wyłącznie dyplom magistra i magistra inżyniera daje prawo do rozpoczęcia studiów doktoranckich w kraju i za granica.

Ukończenie studiów podyplomowych nie dają prawa do robienia doktoratu.

Czy będę studentem?

Osoba studiującą na kierunku magisterskim jest pełnooprawnym studentem. Przysługują mu wszystkie prawa przewidziane prawem. W tym także zniżki w transporcie publicznym, ulgowe bilety studenckie do kin, teatrów itp..

Uczestnik studiów podyplomowych z punktu widzenia prawa nie jest studentem, ale słuchaczem. Dlatego nie przysługuje mu status taki, jak osobie na studiach magisterskich.

Czy mam szanse na kredyt studencki?

Studentów studiów =magisterskich przysługuje prawo do kredytu studenckiego. Jeżeli absolwent studiów licencjackich i inżynierskich rozpocznie magisterskie w okresie 2 lat od ukończenia  kierunki I stopnia. Łączny okres otrzymywania kredytu studenckiego nie może przekroczyć 6 lat.

Słuchasz studiów podyplomowych nie ma prawa do kredytu studenckiego.

Czy te studia dają dostęp do zawodów regulowanych?

Zarówno studia magisterskie, jak i podyplomowe spełniają warunek wykształcenia dający wymóg do zawodu regulowanego. Warunkiem jest zgodność z profilem wykształcenia opisany w przypadku każdego z takich zawodów.  W przypadku podyplomówek istnieją wręcz programy studiów wręcz stworzone do zdobycia zawodu regulowanego, także do zdania stosownych egzaminów państwowych.

Jakie są uprawnienia absolwenta?

Absolwent kierunków magisterskich otrzymuje dyplom ukończenia studiów II stopnia – magistra lub magistra inżyniera.

Absolwent studiów podyplomowych dostaje świadectwo ukończenia –  dyplomowanego specjalisty lub specjalisty technologa.

Gdzie warto studiować podyplomowo i magistersko?

Warto podjąć decyzję czy lepsze są kierunki magisterskie, czy podyplomowe – po przeanalizowaniu oferty konkretnych programów studiowania.