Studia pedagogiczne w pigułce
Co warto wiedzieć o studiach związanych z pedagogiką? Jeśli wahasz się, czy studiowanie jednego z kierunków takich jak studia nauczycielskie, pedagogika, pedagogika specjalna, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, logopedia, terapia pedagogiczna, resocjalizacja ma sens, to poniższe informacje będą dla Ciebie bardzo interesujące. Zanim przystąpisz do rekrutacji na studia związane z pedagogiką, nauczaniem, szkolnictwem – dowiedz się o nich więcej. Sprawdź, co to są kierunki pedagogiczne, jakie dają możliwości studiowania i pracy dla absolwentów w szkołach, placówkach edukacyjnych i poza systemem edukacyjnym.
Kierunek pedagogika specjalna oraz pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna dostępne są jedynie na studiach jednolitych magisterskich (5 lat). Jednak MEN ma plany, aby wszystkie kierunki studiów nauczycielskich były dostępne wyłącznie w trybie jednolitym magisterskim. Pozostałe kierunki związane z pedagogiką dostępne są głównie na studiach licencjackich (3 lata), inżynierskich (3,5 roku) oraz na magisterskich studiach “uzupełniających” (2 lata). Możesz także uczyć się tematyki pedagogicznej na podyplomówkach i kursach, szkoleniach dających podstawowe kompetencje w obszarze poszczególnych działów pedagogiki lub pogłębiające wiedzę z wcześniejszych etapów edukacji. Kierunki związane z pedagogiką i nauczaniem od lat cieszą się niezmienną popularnością. Kandydat na kierunek z obszaru pedagogiki powinien być nie tylko empatyczny, ale interesować się sprawami rozwoju dziecka, teorii i praktyki wychowania i opieki. Zainteresowanie systemem szkolnictwa i różnymi technikami kształcenia nie są niezbędne, jeśli zapał i ambicja osiągnięcia sukcesu w tej właśnie dziedzinie są silne. Im więcej wiesz jednak o tym jak wygląda specyfika pracy nauczycieli i innych specjalistów zajmujących się dydaktyką, wychowaniem i opieką, tym nauka jest efektywniejsza, a przede wszystkim przyjemniejsza. Na pewno interesuje Cię, jakie kierunki masz do wyboru. Można je pogrupować ze względu na dziedzinę pedagogiki, którego dotyczą oraz przygotowanie do konkretnych zawodów pedagogicznych.
Kierunek pedagogika: Kierunek pedagogika to najczęściej prowadzone studia pedagogiczne. Najważniejsza informacja jest taka: kierunek pedagogika nie przygotowuje do zawodu nauczyciela przedmiotowego. Jeśli chcesz uczyć przedmiotów szkolnych, musisz szukać specjalności nauczycielskich na “normalnych” kierunkach studiów albo iść na pedagogikę przedszkolną i wczesnoszkolną (żeby zostać nauczycielem przedszkola i nauczania zintegrowanego w klasach I-III “podstawówki”). Kierunek pedagogika najczęściej dostarcza studentom podstawowe kompetencje związane z pedagogiką oraz rozbudowują je zgodnie z prowadzonymi specjalnościami i ścieżkami studiów. Warto więc dokładnie przeanalizować program studiów, bo może bardzo mocno się różnić w zależności od typu uczelni oraz profilowania kierunku. Możesz w programie znaleźć wszystkie obszary pedagogiczne w mniejszym i szerszym zakresie, są to jednak przede wszystkim pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, animacja społeczno-kulturalna, andragogika (edukacja dorosłych), edukacja medialna, psychopedagogika, pedagogika resocjalizacyjna i resocjalizacja, pedagogika społeczna i wspomagania rodziny, animacja czasu wolnego, coaching edukacyjny i doradztwo zawodowe, projektowanie edukacyjne, pedagogika małego dziecka i opieka w żłobku, pedagogiki alternatywne (Montessori, waldorfska, steinerowska), pedagogika senioralna i opieki nad osobami starszymi, prewencja patologii i zagrożeń społecznych, pedagogika zdrowia z dietetyką.
Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna jako jedyny kierunek daje uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i nauczyciela zintegrowanego nauczania wczesnoszkolnego. W programie studiów spotkasz się z takimi treściami, jak przedmioty kształcenia ogólnego, podstawy działań pedagogicznych, podstawy dydaktyki nauczania zintegrowanego, podstawy pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, kompetencje merytoryczne nauczyciela przedszkola i szkoły w klasach I-III, podstawy psychologii dla nauczycieli, wsparcie dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym młodszym, nauczanie i wychowanie dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, organizacja pracy przedszkola, szkoły, prawo oświatowe, kultura języka, metodologia badań naukowych.
Pedagogika specjalna: Kierunek pedagogika specjalna jako jedyny daje uprawnienia do pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej w szkole i placówce szkolno-wychowawczej jako nauczyciel osób z niepełnosprawnościami. W czasie studiów spotkasz się z takimi treściami, jak oligofrenopedagogika (edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną), surdopedagogika (edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością słuchową), terapia pedagogiczna, wczesne wspomaganie rozwoju dziecka, edukacja i terapia osób ze spektrum autyzmu, logopedia.
Studia nauczycielskie: Studia nauczycielskie to kierunki dające uprawnienia do pracy w szkole jako nauczyciel. Uprawnienia do pracy jako nauczyciel przedszkola i nauczyciel klas I-III w szkole podstawowej daje kierunek pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. Nauczycielem przedmiotowcem, nauczającym przedmioty szkolne można zostać po studiach na “normalnych” kierunkach, pod warunkiem ukończenia specjalności nauczycielskiej lub zdobycia kwalifikacji nauczycielskich na odpowiednich studiach podyplomowych. To znaczy, trzeba ukończyć polonistykę nauczycielską — żeby uczyć języka polskiego, matematykę nauczycielską — żeby uczyć matematyki, anglistykę nauczycielską, germanistykę nauczycielską, rusycystykę nauczycielską, romanistykę nauczycielską, hispanistykę nauczycielską — żeby zostać nauczycielem języka obcego, fizykę nauczycielską — żeby uczyć fizyki, historię nauczycielską — żeby uczyć historii, chemię nauczycielską — żeby uczyć chemii, biologię nauczycielską — żeby uczyć biologii, specjalizację nauczycielską na wychowaniu fizycznym — żeby uczyć WF. Wyjątkiem są studia artystyczno-nauczycielskie, które z założenia dają uprawnienia do nauki plastyki i muzyki w szkole. To odpowiednio kierunki edukacja artystyczna w obszarze sztuk plastycznych i edukacja artystyczna w obszarze sztuk muzycznych. Warto wiedzieć, że także zawód pedagoga szkolnego, bibliotekarza w szkole, opiekuna w świetlicy szkolnej należą do zawodów nauczycielskich. Żeby zostać pedagogiem szkolnym i nauczycielem opiekunem w świetlicy, trzeba ukończyć pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą, a żeby nauczycielem-bibliotekarzem kierunek bibliotekoznawstwo.
Logopedia: Kierunek logopedia to studia przygotowujące do zawodu logopedki i logopedy, dający kompetencje w obszarze diagnozy i terapii zaburzeń mowy oraz funkcji komunikacyjnych człowieka, pedagogiki, psychologii i medycyny.
Resocjalizacja, pedagogika resocjalizacyjna: Kierunki związane z resocjalizacją mają charakter interdyscyplinarny, łączą wiedzę z kryminologii, psychologii, socjologii, pedagogiki. Studenci poznają zagadnienia praktyczne i teoretyczne z zakresu socjalizacji skazanych, byłych przestępców i osób z trudem przestrzegających norm społecznych, zagrożonych demoralizacją, z którymi spotkają się w przyszłym życiu zawodowym. Socjalizacja to proces przywracania do życia społecznego osób, które swoim postępowaniem nie przestrzegają norm prawnych i etycznych – np. popełniają wykroczenia, przestępstwa, nie realizują obowiązku szkolnego, stosują przemoc psychiczną i fizyczną w relacjach międzyludzkich. To zarówno osoby przebywające w ośrodkach zamkniętych (na podstawie wyroku w sprawie karnej albo decyzji sądu rodzinnego i dla nieletnich), jak i pozostające na wolności, w naturalnym środowisku rodzinnym, szkolnym, zawodowym. Możemy mówić tutaj o resocjalizacji osób dorosłych (areszty śledcze, zakłady karne, byli skazani po odbyciu wyroku), jak i nieletnich: dzieci oraz młodzieży (zakłady poprawcze, MOS – Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapeutyczne, MOW – Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze). Studenci podczas studiów zdobywają m.in. kompetencje w pracy z podopiecznymi, związane z metodyką pracy opiekuńczej, wychowawczej, terapią społeczną, wsparciem psychologicznym, terapią, pedagogiką penitencjarną, profilaktyką społeczną i resocjalizacyjną, specyfiką placówek resocjalizacyjnych różnego typu, socjologią i psychologią w procesie resocjalizacji, prawem karnym, rodzinnym, opiekuńczym i penitencjarnym, specyfiką pracy kuratora sądowego, zjawiskami i subkulturami dewiacyjnymi.