Praca w strukturach administracji publicznej już od bardzo dawna uważana jest za stabilną i prestiżową. Jak jednak zostać urzędnikiem państwowym? Co należy umieć i jaką wiedzą należy bezwzględnie posiadać? Czy każdy profil wykształcenia umożliwia podjęcie pracy w urzędzie? Postanowiliśmy to sprawdzić…
Czym zajmuje się urzędnik państwowy?
Do podstawowych obowiązków urzędnika państwowego należy niewątpliwie zaliczyć: sumienne, sprawne i bezstronne wykonywanie powierzonych zadań oraz zachowanie w tajemnicy informacji niejawnych i innych tajemnic prawnie chronionych. Prawda, że niewiele? No cóż, to jednak tylko pozory, gdyż szczegółowy zakres obowiązków urzędnika państwowego jest znacznie szerszy – obejmuje bowiem zadania występujące wyłącznie na danym stanowisku. Brzmi zawile? Bycie urzędnikiem państwowym to tylko ładna nazwa, która w powszechnym użyciu jest dość rzadko używana. Pracownicy administracji publicznej korzystają bowiem z nazw swoich specjalistycznych stanowisk, np. inspektor ds. planowania przestrzennego, referent ds. komunikacji i promocji, etc. Zakres obowiązków jest zatem ściśle uzależniony od charakteru wykonywanej pracy i poziomu doświadczenia.
Jak zostać urzędnikiem państwowym?
Niestety, nie istnieje jedna ścieżka edukacyjna, która umożliwia podjęcie w przyszłości zatrudnienia w strukturach administracji publicznej. Na urzędniczych stanowiskach spotkać można bowiem inżynierów, ekonomistów, socjologów, marketerów, specjalistów ds. administracji, prawników, a nawet teologów. Może pokażemy to na dwóch przykładach:
- Chciałbyś pracować w wydziale planowania przestrzennego? Wybierz studia z zakresu architektury krajobrazu.
- Marzy Ci się kształtowanie procesu komunikacji i promocji miasta? Zdecyduj się na studia z zakresu marketingu lub Public relations.
Jaką wiedzę powinien dysponować urzędnik państwowy, żeby móc wywiązywać się ze swoich obowiązków służbowych?
- gruntowna wiedza z zakresu struktur organizacyjnych administracji państwowej,
- wiedza z zakresu działalności wydziału, w którym dany urzędnik jest zatrudniony,
- gruntowna wiedza branżowa niezbędna do wykonywania obowiązków służbowych,
- znajomość procedur realizacji spraw urzędowych,
- umiejętność redagowania dokumentów, pism oraz korespondencji o charakterze administracyjnym.
Egzamin na urzędnika mianowanego
Urzędnicy państwowi, którzy poważnie myślą o rozwoju swojej kariery zawodowej w strukturach administracji publicznej, mogą przystąpić do egzaminu na urzędnika mianowanego.
Na podstawie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z późn. zm.) o uzyskanie mianowania w służbie cywilnej może ubiegać się osoba, która spełnia poniższe warunki:
- jest zatrudniona w strukturach służby cywilnej,
- dysponuje minimum trzyletnim stażem pracy w służbie cywilnej,
- ukończyła studia II stopnia i posiada tytuł magistra lub równorzędny,
- biegle posługuje się co najmniej jednym językiem urzędowym Unii Europejskiej lub zna język arabski, białoruski, chiński, islandzki, japoński, norweski, rosyjski lub ukraiński,
- jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony.
Do zgłoszenia należy ponadto dołączyć dowód opłaty za przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego, którego wysokość stanowi 35 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Postępowanie kwalifikacyjne składa się z trzech sprawdzianów:
- test wiedzy – przeprowadzany w formie testu wyboru zawierającego 100 pytań z zakresu prawa konstytucyjnego, administracyjnego, finansów publicznych, Służby Cywilnej oraz zagadnień społecznych i ekonomicznych. Prawidłowa odpowiedź punktowana jest 1 punktem a brak odpowiedzi lub zła odpowiedź to 0 punktów.
- test umiejętności z zakresu efektywnego rozwiązywania problemów, przyswajania nowej wiedzy, analizowania i wykorzystywania zgromadzonych danych, planowania i skutecznej organizacji pracy oraz podejmowania decyzji. Maksymalnie można zdobyć 50 punktów.
- test predyspozycji kierowniczych – jego zadaniem jest sprawdzenie następujących predyspozycji kandydata: motywacji, odporności na stres oraz zdolności przywódczych. Maksymalnie można zdobyć 50 punktów.
Co należy zrobić, żeby zostać urzędnikiem mianowanym? Nic prostszego, wystarczy zdobyć ponad 60 proc. punktów z każdego ze sprawdzianów. Niestety, samo zaliczenie nie czyni z nas automatycznie urzędnika mianowanego, gdyż należy ponadto zmieścić się w limicie mianowań określonych w ustawie budżetowej.
Gdzie pracuje urzędnik?
Urzędnik państwowy zatrudniony jest oczywiście w strukturach administracji państwowej. Warto dodać, że jest to największy pracodawca działający na terytorium Polski pod względem ilości zatrudnianych pracowników. Praca w administracji państwowej od dawna uważana jest za stabilną, więc kandydatów do objęcia wolnych stanowisk nigdy nie brakuje w procesach rekrutacyjnych. Większym problemem mogą okazać się jednak zarobki, które w przypadku specjalistycznych stanowisk są zdecydowanie niższe od tych, jakie można uzyskać w sektorze prywatnym. Dlatego właśnie zatrudnianie specjalistów z zakresu marketingu, PR czy IT w strukturach administracji państwowej nastręcza wielu problemów osobom odpowiedzialnym za zarządzanie kadrami w danym urzędzie.