Przenosiny między uczelniami wcale nie są czynnością ekstremalną i niewykonalną. Należy jednak pamiętać o kilku fundamentalnych zasadach i wykazać się stoickim spokojem, żeby przebrnąć przez ten etap bez nerwicy i siwych włosów.
Nasz poradnik musimy jednak rozpocząć od niewesołej informacji: proces przenoszenia się między uczelniami jest sprawą indywidualną. Każda uczelnia, czasem nawet każdy wydział, ma swoje własne przepisy i warunki, które musisz spełnić, żeby się bezproblemowo przenieść. Musisz zatem pamiętać o minimalnej średniej ocen, dopuszczalnej ilości poprawek, terminach składania podania i wymaganych dokumentów, etc. No i ważne jest, żeby nowy kierunek studiów albo nową uczelnię wybrać w sposób przemyślany.
Ale najważniejsze: jeśli chcesz zmienić kierunek, specjalność, uczelnię, tryb studiowania – pewnie masz za sobą przynajmniej jeden z 10 błędów podejmowanych przy ich wyborze. Przeczytaj nasz antyporadnik jak “najgorzej” wybrać studia, żeby ich uniknąć.
Szybki poradnik (wideo)
Chcesz mieć szyki “look na całość”? Zobacz najpierw nasz poradnik w pigułce. Jak zmienić swoje studia w 10 krokach.
Nowe przepisy prawa
Sposób zmiany kierunku studiów i uczelni na poziomie ogólnym są opisane w Ustawie o nauce i szkolnictwie wyższym, a na poziomie szczegółowym – w przepisach uczelnianych.
Ustawa o nauce i szkolnictwie wyższym
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 20 lipca 2018 r. (Art. 85. 1, Art. 69.) mówi, że student może zostać przyjęty na studia poprzez przeniesienie z innej uczelni i ma prawo:
- do przeniesienia i uznawania punktów ECTS “zaliczonych” w dotychczasowym toku studiów,
- zmiany kierunku studiów,
- przeniesienia na studia stacjonarne (dzienne) z niestacjonarnych (zaocznych, wieczorowych),
- przeniesienia na studia niestacjonarne ze stacjonarnych,
To bardziej ogólne przepisy, niż były w poprzedniej ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym z 2005 roku. Tam w artykule 171 mogliśmy przeczytać, że “Student może przenieść się z innej uczelni, w tym także zagranicznej, za zgodą kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni przyjmującej, wyrażoną w drodze decyzji, jeżeli wypełnił wszystkie obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących w uczelni, którą opuszcza”.
Uchwała Senatu
Usunięcie przepisu o trybie przeniesienia z ustawy nie jest przypadkowe. Nowa ustawa nazywana Konstytucją dla Nauki w bardzo wielu przypadkach przesuwa odpowiedzialność za szczegółowe rozwiązania na władze uczelni. W tym przypadku reguły gry ustala Senat, który:
- uchwala regulamin studiów (art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy).
- ustala w regulaminie studiów organizację studiów oraz związane z nimi prawa i obowiązki studenta – także te związane z przenosinami (art. 75 ust. 1 ustawy).
Regulamin studiów i procedury przenosin
Regulamin studiów na którą się zamierzasz przenieść – to powinien być podstawowy dokument, który określa, w jaki sposób można:
- zmienić tryb studiowania (stacjonarny, niestacjonarny)
- zmienić specjalność na dotychczasowym kierunku,
- przenieść się na inny kierunek na dotychczasowej uczelni,
- przenieść się na inną uczelnię.
Regulamin studiów znajdziesz zwykle na stronie www uczelni, możesz też o niego zapytać w rektoracie, albo dziekanacie.
Regulacje na wydziałach
Możesz spotkać się z sytuacją, kiedy Regulamin Studiów ustala tylko ogólne zasady przenosin. Wtedy Szczegółowe Zasady Studiowania określają jednostki, do której chce się student przenieść. W praktyce – Wydziały, Kolegia, Szkoły albo inne jednostki, odpowiedzialne za konkretny kierunek studiów na danej uczelni.
Zmiana w praktyce
Teoretycznie masz wiele możliwości zmiany. Warto zastanowić się, nad wadami, zaletami i realnymi możliwościami sposobu studiowania.
Ten sam kierunek, zmiana trybu (zaoczny-dzienny)
Łatwiej jest zmienić tryb ze stacjonarnego na niestacjonarny. Dlaczego? Bo zwykle się to uczelni opłaca. Dosłownie. Nawet na uczelniach państwowych, zwykle za studia zaoczne i wieczorowe musisz zapłacić. Zatem uczelnia nadal ma studenta, ale dodatkowo na jej konto wpływa też czesne. Jednak taka ścieżka może być dobrym rozwiązaniem nie tylko dla uczelni, ale i dla Ciebie. Sprawdź wady i zalety takiego sposobu studiowania w naszym artykule o studiach niestacjonarnych.
Trudniej przenieść się ze studiów niestacjonarnych na stacjonarne (dzienne). Nie tylko z tego powodu, że uczelnia może stracić czesne, jeśli to przenosiny z płatnych na bezpłatne (chociaż to też ważny powód). Ważne jest też to, że mogą wystąpić różnice programowe w obu trybach studiowania. Czyli na przykład pewnych przedmiotów nie ma w programie studiów zaocznych, a jest w dziennych. Albo jest mniejsza liczba godzin (inna liczba punktów ECTS w obu trybach). I wtedy pojawia się podobny problem, jak w przypadku zmiany specjalności na tym samym kierunku, a nawet zmiany kierunku w ramach tej samej uczelni (zobacz niżej).
W przypadku przenosin ze studiów zaocznych na dziennie nie wystarczy sensowne uzasadnienie i zbieżność programów. Ważne są też wyniki w dotychczasowej nauce. Jeśli masz świetne oceny z kolokwiów, zaliczeń i egzaminów – zgodna jest bardziej prawdopodobna. Średni student raczej nie dostanie takiej zgody, a kiepski – niemal na pewno nie.
Zgodę na zmianę trybu studiów wydaje zwykle dziekan, a czasami prodziekan danego wydziału.
Ten sam kierunek, zmiana specjalności
Chcesz zostać na obecnej uczelni, studiować dalej na obecnym kierunku? To najprostsze rozwiązanie. Na tych kierunkach, gdzie prowadzone są specjalności – zwykle i tak pewna część zajęć prowadzona jest wspólnie. Im więcej zajęć na dwóch specjalnościach się pokrywa – tym większa szansa na uzyskanie zgody na przeniesienie. Dobrym powodem może być pojawienie się na niższym roku nowej specjalności. Wtedy prośba o zmianę jest bardzo wiarygodna – “gdyby taka specjalność była wcześniej dostępna – byłaby wymarzoną”. Zasadna jest też prośba o zmianę specjalności, kiedy (niestety) oblewasz rok, a na “niższym” roku dotychczasowa nie jest prowadzona.
Ta sama uczelnia, zmiana kierunku
Zmiana kierunku studiów na tej samej uczelni może odbyć się na dwa sposoby. Pierwsza – bierzesz udział w klasycznej rekrutacji na tę samą uczelnię. Wtedy nie przejmujesz się żadnymi zgodami na przenosiny. Ale jest ryzyko, że się nie dostaniesz na nowy kierunek. Drugą możliwość – to zmiana kierunku na podstawie przepisów z Regulaminu studiów. Zwykle zgodę na taką zmianę wydają Dziekani obu wydziałów. Tego, z którego chcesz zniknąć i tego, na który chcesz się przenieść. Na pierwszy rzut oka zatem najłatwiejsze byłoby przeniesienie się z kierunku na kierunek w ramach jednego wydziału. Jednak nie zawsze tak jest. Ważniejsze są podobieństwa w programie. Zapewne stosunkowo łatwo będzie przenieść się z kierunku automatyka i robotyka (AiR) prowadzonego przez jeden wydział na mechatronikę w innym wydziale. Łatwiej, niż na zarządzanie i inżynierię produkcji, prowadzoną ten sam wydział, co AiR.
Zmiana uczelni
Zmiana uczelni jest poważniejszym przedsięwzięciem. Niezależnie od tego czy w ramach tego samego kierunku, czy z jednoczesną zmianą kierunku. Łatwiej oczywiście zmienić uczelnię, kiedy w grę wchodzi ten sam kierunek. Tyle, że tak samo nazywający się kierunek studiów – nie oznacza ten sam. Ważna jest zbieżność programu. Biotechnologia na politechnice ma zwykle inny program studiów, niż biotechnologia na uczelni medycznej, jeszcze inny niż na uniwersytecie albo na uniwersytecie przyrodniczym. Decyduje spójność programów (jaka jest lista przedmiotów i co się pod nimi kryje) – no i punkty ECTS za dany przedmiot.
Zgodę na przeniesienie między uczelniami zwykle wydają władze rektorskie, czasami i władze rektorskie i dziekańskie.
Zmiana krok po kroku
Jak zmienić sposób studiowania – jak wynika z przepisów prawa, na każdej uczelni może to inaczej wyglądać. Przejrzeliśmy jednak regulaminy studiowania i można nakreślić reguły, jakich powinniśmy się trzymać.
Dlaczego chcesz zmienić?
Musisz zastanowić się nad tym, co chcesz zmienić. Potrzebne jest to przynajmniej z dwóch powodów.
Ważność powodu
Czy zmiana to jedynie kaprys, czy może jest istotna? Chcesz zmienić kierunek, bo nie wyszedł jeden, czy drugi egzamin? To mało sensowny powód. Na każdym kierunku jedne przedmioty bardziej podpasują, a inne mniej. Lepiej zacisnąć zęby, zakuć, zdać i zapomnieć, Czepia się wykładowca bez sensu, uwziął się? Jesteśmy tylko ludźmi, na innym kierunku albo uczelni na jeszcze większego dzbana. Lepiej zacisnąć zęby i przetrwać przez semestr albo dwa z podobnym typem czy typiarą.
Ważne powody mogą być związane z Twoją sytuacją życiową – na przykład przenosisz się do innego miasta, musisz zacząć pracować podczas studiów na pełen etat, rodzi się dziecko. Mogą być związane z Twoją refleksją na temat dopasowania studiów do Twoich predyspozycji, możliwości. Tak pojawia się, kiedy idziesz na studia, “bo poszli koledzy”, albo “bo potem łatwo o pracę” – mimo, że na dany kierunek się nie nadajesz. Mogą być związane z niepasowaniem rzeczywistości uczelnianej do wizji z jej działań promocyjnych. Czyli – to co teorii pięknie wyglądało w folderze rekrutacyjnym, podczas zajęć na uczelni okazało się wyglądać zupełnie inaczej.
Może też jest tak, że chcesz rzucić studia, a zmiana sposobu studiowania jest tylko unikiem? Jeśli masz takie myśli – zobacz nasz poradnik Jak dobrze rzucić studia?
Uzasadnienie zmiany
Co równie ważne – powody zmiany będą potrzebne z powodów formalnych. Musisz opisać, dlaczego chcesz zmienić specjalność. kierunek, tryb studiowania, uczelnię. Pole z uzasadnieniem umieszczane jest:
- we wzorach wniosku o zgodę dotychczasowej jednostki na zmianę w sposobie studiowania,
- we wzorach wniosku do jednostki, gdzie chcesz studiować.
Jak zbadać możliwości?
Nie składaj wniosku “w ciemno”. Najpierw umów się z prodziekanem ds. studenckich, dziekanem wydziału, gdzie chcesz się przenieść albo idź na ich dyżur. Zabierz ze sobą indeks, albo wydruk z ocen, program studiów. Powiedz wprost, dlaczego chcesz dokonać zmiany. Zapytaj, czy przenosiny są realne. Jeśli nie – zapewne dowiedz się tego już podczas spotkania. Jeśli tak, pewnie nie usłyszysz wprost. Jednak będziesz w stanie wyczuć “jaki mamy klimat”.
Różnice programowe
Jest bardzo mało prawdopodobne, że zmiana sposobu studiowania będzie dotyczyła programu pokrywającego się w 100%. Tutaj pojawia się temat zaliczenia dotychczasowego dorobku akademickiego. Podstawową walutą są tutaj punkty ECTS. To na ich podstawie będziesz przekonywać, że zmiana nie będzie problemem ani dla Cienie, ani dla uczelni. To znaczy wskazywać, które przedmioty masz “zaliczone”. Nieuniknione będzie pojawienie się różnic programowych. Musisz zadeklarować, jak i do kiedy je nadrobisz. Zwykle sprowadzi się to do zaliczenia zajęć i zebranie odpowiedniej liczby punktów ECTS.
Do kogo wnioskować?
Uczelnie mają zwykle własne wzorce wniosku dotyczącego zmiany specjalności, kierunku, trybu, uczelni. Musisz napisać do wniosek, podanie do osoby wskazanej w regulaminie studiów. Zarówno w jednostce dotychczasowej, jak i tej, do której chcesz się przenieść. Zwykle w przypadku zmiany specjalności jest to prodziekan lub dziekan, w przypadku zmiany samego kierunku dziekan, zmiany uczelno – dziekan i rektor.
Jak uzasadnić?
Niezależnie od tego, jaki jest faktyczny powód Twojej chęci zmiany – zastanów się, jak sformułować uzasadnienie, aby było ono:
- wiarygodne – jeśli uzasadniasz zmianę kierunku z powodów chęci dostępu rozbudowanej infrastruktury laboratoryjnej, a do tej pory olewasz ćwiczenia praktyczne – nie brzmi to prawdziwie
- przekonujące – jeśli powodem jest sytuacja finansowa i chęć znalezienia zatrudnienia, to lepiej poprzeć wniosek opisaniem konkretnej oferty pracy,
- krótkie – nikt nie będzie się wczytywał w elaboraty (zwykle powinno wystarczyć 3-7 zdań,
- eleganckie – napisane prostą, ładną polszczyzną, tak aby nie zamotać się w skomplikowanych wyjaśnieniach.
Załączniki
Musisz uporządkować sytuację na dotychczasowym wydziale lub uczelni. I udokumentować to, załączając odpowiednie dokumenty do podania. Zwykle będą potrzebne takie załączniki, jak:
- podanie ze zgodą dziekana z obecnej uczelni/wydziału,
- karta przebiegu studiów,
- aktualne zaświadczenie potwierdzające status studenta.
Kiedy składać wniosek?
Zwykle uczelnie określają, kiedy można zmienić specjalność, tryb, kierunek, uczelnię. Nie licz na to, że zmienisz je przed upływem pierwszego semestru, W niektórych przypadkach trzeba będzie poczekać do końca pierwszego roku. Zmiana przeważnie dokonuje się podczas przerwy międzysemestralnej – warto więc zadbać, żeby przestrzegać terminów przewidzianych w uczelnianym regulaminie studiów.
Kiedy decyzja?
Zwykle decyzja o wpisanie na listę studentów nowego kierunku albo uczelni powinna nastąpić w ciągu 14 dni od złożenia wniosku. W przypadku zmiany specjalności powinno to nastąpić szybciej. Musisz się jednak przygotować, że możesz otrzymać prośbę o uzupełnienie wniosku o kolejne dokumenty lub zaproszenie na rozmowę w celu wyjaśnienia wątpliwości.
Garść praktycznych porad
Jeśli będziesz pamiętać o poniższych radach, to nie natkniesz się na mur urzędniczych przepisów.
- Przenoszenie między uczelniami jest możliwe między semestramil ale w 99,9% przypadków lepiej robić to od początku roku akademickiego.
- Wszystkie informacje powinieneś znaleźć na stronach internetowych poszczególnych uczelni i wydziałów. Dla świętego spokoju, lepiej jednak zadzwoń do dziekanatu lub biura rekrutacyjnego. Uzyskasz w ten sposób pewność, że informacje są aktualne i Twój wniosek nie zostanie odrzucony ze względu na niedopełnienie wprowadzonych niedawno obowiązków.
- Pod żadnym pozorem nie sprzeczaj się z paniami w dziekanacie 0 zwłaszcza uczelni, do której chcesz się przenieść. Bądź miły, konkretny, opanowany i często uśmiechaj się.
- Pamiętaj, że także panie z dziekanatu “wychodzącego” mogą utrudnić, albo ułatwić Twoje życie. Nie pal za sobą mostów.
- Jeśli jesteś studentem uczelni prywatnej i chcesz przenieść się na uczelnię państwową, to przygotuj się na kłopoty, gdyż wiele uczelni nie dopuszcza nawet takiej możliwości.
- Pamiętasz o opanowaniu i cierpliwości? Na pewno Ci się przydadzą, gdyż decyzja o Twoim przeniesieniu może zapaść na kilka dni przed nowym semestrem albo rokiem akademickim. Odmowę także możesz dostać w tym terminie…
- Zwróć baczną uwagę na ewentualne różnice w programie studiów. Jeśli jest ich sporo, będziesz mieć problem z przeniesieniem lub zostaniesz zobowiązany do ich niezwłocznego nadrobienia.
- Zdarza się, nawet bardzo często, że Twój wniosek o przeniesienie zostanie odrzucony. Nie załamuj się wtedy i złóż odwołanie – dobra argumentacja to podstawa. Jeśli decyduje zgodnie z regulaminem prodziekan – możesz odwołać się do dziekana. Jeśli dziekan – do rektora.
- Wybrane uczelnie publiczne pobierają opłaty za nadrabianie różnic programowych. Sprawdź zatem koniecznie aktualne stawki i terminy zaliczeń.
- Zadzwoń do działu odpowiedzialnego za przyznawanie stypendiów! Proces przeniesienia się na inną uczelnię bardzo często wiąże się z utratą stypendium – w przypadku, gdy przepisano Ci oceny z innej uczelni.
- Jeśli wykorzystałeś już wszystkie możliwości na próbę przeniesienia się na inną uczelnię, a decyzja nadal jest odmowna, to pod żadnym pozorem nie rezygnuj. Ofertę pozostałych uczelni znajdziesz na portalu Uczelnie.net
Dopilnowanie wszystkich formalności
Załóżmy jednak, że wniosek został przyjęty i oficjalnie zostałeś studentem wymarzonej uczelni. Serdecznie gratulujemy. Pamiętaj jednak o obowiązkach względem “starej uczelni”, które musisz dopełnić, żeby uniknąć kłopotów finansowych. Najważniejsza sprawa: złóż w dziekanacie wniosek o wykreślenie z listy studentów i rezygnację ze świadczonych usług edukacyjnych. Nie daj sobie wmówić, że musisz uiścić jakąś opłatę z tego tytułu! Jeśli masz wątpliwości, to zawsze możesz się zgłosić do rzecznika praw studenta.