Uniwersytet Warszawski, Politechnika Warszawska, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie, WIT Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania
pod auspicjami PAN pomagają swoim ukraińskim studentom. Mazowieckie uczelnie pomagają także wojennym uchodźcom oraz przygotowują wsparcie dla kandydatów na studia z ogarniętej wojenną zawieruchą Ukrainy.
Studenci z Ukrainy studiowali na uczelniach w Warszawie i innych ośrodkach akademickich województwa mazowieckiego już przed atakiem Rosji na ich kraj. Studiowali przede wszystkim na kierunkach prowadzonych w języku polskim i angielskim. Stanowili jedną z większych grup obcokrajowców, zarówno jako stali studenci, jak i w ramach wymiany międzynarodowej. Nic dziwnego, że ich macierzyste uczelnie zaangażowały się w pomoc humanitarną dla uchodźców. Szkoły wyższe przygotowują się także na nową sytuację – dużą grupę nowych kandydatów, obywateli Ukrainy, wojennych uchodźców.
Studenci z Ukrainy przed wojną
Przed wojną studenci z Ukrainy mieli możliwość studiowania w Polsce (za darmo), na podstawie Karty Polaka, albo na zasadach ogólnych dla studentów zagranicznych spoza Unii Europejskiej (płacąc za studia). Przyciągała ich głównie Warszawa, największy ośrodek akademicki w kraju.
Największą uczelnią na Mazowszu i w Polsce jest Uniwersytet Warszawski. – W UW Ukraińcy stanowią jedną z najliczniejszych grup wśród obcokrajowców kształcących się na uczelni. To bardzo często osoby z Kartą Polaka, mające polskie korzenie i posługujące się językiem polskim. Zdecydowana większość z nich wybiera studia prowadzone w języku polskim. Ukraińcy studiujący na UW najczęściej studiują stosunki międzynarodowe. Pozostałe popularne kierunki to: studia wschodnie, zarządzanie, ekonomia, filologia polska oraz dziennikarstwo. – informuje dr Anna Modzelewska rzecznik prasowy UW. Przed wybuchem wojny na różnych formach kształcenia, wliczając w to także doktorantów i studentów przebywających na wymianach, na Uniwersytecie Warszawskim uczyło się 640 osób z Ukrainy. Na studiach pierwszego, drugiego stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich jest 564 studentów z Ukrainy (dane z 23 lutego br.).
– Przed wybuchem wojny w Ukrainie, na Politechnice Warszawskiej studiowało 307 osób z Ukrainy. – podaje Krzysztof Szymański Rzecznik prasowy PW. – Osobom tym udzielone zostało wsparcie psychologiczne, powstał Punkt konsultacyjny, który koordynuje wszelkie kontakty i wsparcie dla tej grupy naszych studentów i doktorantów. W przypadku problemów finansowych możliwe jest również wsparcie materialne – dodaje.
Natomiast według informacji Izabeli Ziółkiewicz z Biura Rektora i Kanclerza ASP – na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w Warszawie przed 24 lutym br. studiowało 7 ukraińskich studentów na kierunkach: wzornictwo, malarstwo, rzeźba, konserwacja i restauracja dzieł sztuki, grafika oraz architektura wnętrz. Wszystkie kierunki studiów prowadzone są w języku polskim.
W mniejszych ośrodkach akademickich Mazowsza – poza Warszawą, studiowało rzecz jasna mniej studentów z Ukrainy. – Na Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach w chwili obecnej studiuje 17 studentów z Ukrainy, na wszystkich naszych pięciu Wydziałach, na kierunkach prowadzonych w języku polskim. – informuje Konrad Kacprzak Kierownik Działu Promocji i Komunikacji oraz Biura Karier UPH. – Od początku inwazji Rosji w Ukrainie UPH wyraża głęboką solidarność z narodem ukraińskim oraz zapewnia ukraińskim studentom i pracownikom wszelkie możliwe wsparcie – dodaje. JM Rektor prof. dr hab. Mirosław Minkina powołał specjalny zespół ds. koordynowania i inicjowania działań UPH w zakresie wsparcia dla obywateli Ukrainy.
Pomoc w czasie wojny
Po ataku Rosji na Ukrainę i fali uchodźców do Polski mazowieckie uczelnie zaangażowały się mocno w pomoc uchodźcom.
Na Uniwersytecie Warszawskim powołany został sztab kryzysowy ds. Ukrainy, który monitoruje bieżącą sytuację i przedstawia możliwości wsparcia. UW oferuje swoim studentom i doktorantom, którzy pochodzą z Ukrainy różne formy wsparcia, m.in.: możliwość zwalniania z opłat związanych z zamieszkiwaniem w domu studenta (akademiku), zmiany w zakresie rozpatrywania wniosków o stypendium socjalne, odstąpienia od wymogu tłumaczenia przysięgłego. – Wprowadziliśmy też dodatkowe przesłanki do przyznania zapomogi. Staramy się w miarę możliwości informacje publikować również w języku ukraińskim. – Podaje dr Anna Modzelewska Rzecznik prasowy UW. Dodatkowo, obywatele Ukrainy, którzy są studentami UW, mogą ubiegać się u rektora o zwolnienie z opłat za studia, uzasadniając to względami humanitarnymi. W ostatnim okresie można zaobserwować zwiększenie liczby składanych na tej podstawie wniosków. Studenci z Ukrainy mogą wnioskować też o indywidualną organizację studiów, umożliwiającą np. indywidualny tryb zaliczenia przedmiotów. Mogą otrzymać na swój wniosek także urlop okolicznościowy. W poszczególnych jednostkach UW organizowane są akcje wsparcia. Od pomocy psychologicznej i prawnej, wsparcia tłumaczy, po zbiórki potrzebnych artykułów. Angażuje się w nie bardzo dużo studentów, doktorantów i pracowników.
Politechnika Warszawska organizuje liczne zbiórki finansowe i rzeczowe dla Ukraińców. Fundusze z zebranych środków pieniężnych będą przekazane Narodowemu Bankowi Ukrainy. PW zorganizowała na przykład zbiórkę zasilaczy UPS (działających lub nie), pakietów baterii litowo-jonowych (np. z hulajnóg elektrycznych), powerbanków do naprawy, kabli o większych przekrojach i bezpieczników samochodowych o dużym amperażu. Urządzenia te będą regenerowane i w formie mini magazynów energii przekazywane Ukrainie. Przez dwa tygodnie trwała zbiórka rzeczy w Gmachu Głównym PW. Dzięki ofiarności darczyńców z Politechniki wyjechały dwa transporty: środki opatrunkowe i leki wyruszyły wprost na granicę (3 marca), a kartony wypełnione żywności, kosmetykami i nowymi kocami trafiły do Polskiego Czerwonego Krzyża (8 marca). Pozostałe dary zostały lub zostaną przekazane osobom zakwaterowanym w akademikach i pokojach gościnnych PW. Rzeczy zebrane podczas zbiórki zainicjowanej przez organizacje studenckie i pracowników Politechniki Warszawskiej zostały przekazane Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi w Lublinie, a stamtąd – na Ukrainę. – Na PW zapewniamy pomoc psychologiczną członkom naszej społeczności akademickiej, których obecne wydarzenia napawają obawą i lękiem. – Informuje Krzysztof Szymański Rzecznik prasowy PW. – Studenci, doktoranci oraz pracownicy PW z Ukrainy i członkowie ich rodzin są objęci nieodpłatną pomocą tłumaczy przysięgłych w tłumaczeniu dokumentów na język angielski i niemiecki, oraz pomoc w stworzeniu i przetłumaczeniu innych dokumentów (np. CV) – dodaje. Prowadzone są również zapisy na kurs języka polskiego on-line przeznaczony dla osób pochodzących z Ukrainy: bliskich studentów i pracowników PW, a także osoby niezwiązane z uczelnią. Rektor PW zdecydował o przekazaniu do dysponowania przez władze samorządowe Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego Politechniki Warszawskiej w Grybowie. Ośrodek dysponuje ok. 100 miejscami, są one udostępnione uchodźcom z Ukrainy. Ponadto uczelnia udostępniła pokoje gościnne w obiektach PW i – w porozumieniu z Samorządem Studentem PW – część wolnych miejsc w akademikach. Również w Filii PW w Płocku dom studencki przygotował 100 miejsc noclegowych w pokojach dwuosobowych oraz udostępnił pomieszczenia socjalne. PW zorganizowała również stołówkę oraz miejsce zabaw dla dzieci. Biuro Karier uruchomiło ekspresową ścieżkę konsultacyjną dla studentów z Ukrainy, dla osób, które chciałyby skorzystać z pomocy w stworzeniu CV, przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej lub skorzystać z ofert dostępnych w bazie BK. Dla ukraińskich dzieci i młodzież powyżej 12 roku PW organizuje zajęcia z logicznego myślenia, matematyki i informatyki.
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie zorganizowała przyjęcie 39 Ukrainek na wymianę studencką na podstawie umów bilateralnych. – Ponadto ASP zaangażowana jest w organizowanie zbiórek finansowych oraz rzeczowych. – Podaje Izabela Ziółkiewicz z Biura Rektora i Kanclerza ASP. Dodatkowo uczelnia organizowała transporty w celu pomocy w dotarciu do celu z granicy polsko-ukraińskiej, pomoc w znalezieniu mieszkań, wyposażenie pokoi gościnnych, zakupy żywnościowe i ubraniowe, zakupy materiałów plastycznych, pozyskiwanie materiałów plastycznych od producentów, nauka języka angielskiego z zakupem podręczników.
Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości od samego początku wojny na Ukrainie zorganizowała i włączyła się w różnego rodzaju działania mające na celu realną pomoc potrzebującym. W uzgodnieniu z Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości dr. Marcinem Romanowskim SWWS wysłała autokary po rodziny ukraińskie oczekujące na przejściu granicznym Zosin. Jednocześnie zostały przeznaczone dla nich miejsca na terenie Kampusu Mundurowego w Kaliszu. Rodziny zostały zakwaterowane w pokojach z łazienkami, otrzymały środki higieniczne, bieliznę oraz inne niezbędne artykuły. – Oprócz pełnego wyżywienia zapewniamy również pomoc psychologiczną, opiekę medyczną oraz pomoc tłumacza języka ukraińskiego. W przypadku dzieci zapewniona została dodatkowa opieka oraz wsparcie w zorganizowaniu nauki w kaliskich szkołach. – Mówi mł. chor. Joanna Olek Rzecznik prasowy kampusu mundurowego SWWS. W pomoc potrzebującym zaangażowali się również studenci Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości, którzy zorganizowali na terenie Kampusu SWWS miejsce zabaw dla najmłodszych. Studenci zakupili zabawki, koce, ubrania, zaplanowali również zajęcia oraz animacje dla dzieci. – W Kampusie Mundurowym SWWS nieustannie trwa zbiórka na rzecz poszkodowanych w konflikcie zbrojnym na Ukrainie. Dary na bieżąco przekazywane są uchodźcom, którzy przebywają obecnie na naszym terenie, a pozostałe przedmioty są na bieżąco sortowane, pakowane przez studentów oraz funkcjonariuszy SWWS i przygotowywane do transportu w miejsca, gdzie jest największe zapotrzebowanie – do punktów granicznych”. – Dodaje Olek.
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach oferuje wielopłaszczyznowe wsparcie studentom oraz pracownikom z Ukrainy. Po pierwsze wsparcie socjalne (zakwaterowanie w domach studenta dla studentów, rodzin studentów i pracowników, zapomogi, stypendium socjalne, możliwość zwolnienia z opłat związanych z zamieszkiwaniem w domu studenta, możliwość zwolnienia z opłat za studia). Pan Rektor powołał koordynatora uczelnianego, który udziela telefonicznie oraz mailowo wszelkich informacji dot. możliwości wsparcia, oraz gdzie można zgłaszać zapotrzebowanie w ramach organizowanej pomocy przez UPH. Uczelnia oferuje też wsparcie psychologiczne. – Zapewniamy możliwość bezpłatnego skorzystania z pomocy psychologicznej. Osoby zainteresowane spotkaniem z psychologiem, mogą przyjść osobiście lub umówić się na spotkanie w Google Meet. – Podaje Konrad Kacprzak Kierownik Działu Promocji i Komunikacji oraz Biura Karier UPH. Parlament Studentów Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach organizuje zbiórki rzeczowe, a także współorganizował koncert charytatywny, z którego dochód przeznaczono na zakup m.in. środków medycznych dla uchodźców z Ukrainy. Koło Naukowe Sympatyków Zwierząt UPH prowadzi zbiórkę darów dla zwierząt ratowanych z Ukrainy. Podjęto współpracę w zakresie m.in. tłumaczeń i zajęć dla dzieci z SOS Wioski Dziecięce w Siedlcach, gdzie trafiają dzieci wraz z opiekunami z Ukrainy. W UPH powstało Centrum Pomocy Prawnej dla obywateli Ukrainy przyjeżdżających do Siedlec i regionu, w związku z konfliktem zbrojnym. Nieodpłatnych porad prawnych udzielają prawnicy – pracownicy UPH. Uczelnia oferuje również wsparcie w zakresie komunikacji, czy tłumaczeń w języku ukraińskim. UPH organizuje darmowe kursy języka polskiego, skierowane do wszystkich uchodźców z Ukrainy. A dla dzieci i młodzieży z Ukrainy uczelnia organizuje zajęcia z wykorzystaniem gier i zabaw logopedycznych.
– W pomoc dla uchodźców zaangażowała się cała wspólnota Mazowieckiej Uczelni Publiczna w Płocku. – informuje Sebastian Dymek Rzecznik Prasowy MUP. Dzięki zbiórce przeprowadzonej przez Samorząd Studentów na terenie samej uczelni udało się zebrać środki finansowe oraz artykuły takie jak: środki medyczne i higieniczne, żywność, odzież, latarki. – Dary zostały przekazane do Centrum Wolontariatu działającego przy Urzędzie Miasta Płocka. Studenci naszej uczelni pomagają w Centrum Wolontariatu przy segregowaniu, pakowaniu i wysyłaniu artykułów dla uchodźców. – Dodaje.
Studia dla Ukraińców
Trudno powiedzieć, jak szybko tysiące dziewczyn i chłopaków z Ukrainy w wieku licealnym będzie w stanie podjąć studia na uczelniach w Kijowie, Charkowie, Lwowie i innych ośrodkach akademickich swojego kraju. Dlatego uczelnie z Warszawy i Mazowsza szykują się do szerszego otwarcia uczelni dla kandydatów uciekających przed wojną. Tylko część z potencjalnych kandydatów zna na tyle język polski lub angielski, żeby zacząć studia na kierunkach prowadzonych w tym języku. Dla nich językiem ojczystym jest ukraiński lub rosyjski, a znikoma część polskich uczelni do tej pory prowadziła programy studiowania w tych językach. A to wymagałoby przygotowania po rosyjsku lub ukraińsku nowych sylabusów, formalności, zatrudnienia wykładowców. Czytaj: czasu i pieniędzy. Uczelnie zdają sobie sprawę z tego problemu i szukają rozwiązań. Na razie ciężko mówić o konkretach, bo nikt nie wie, jak długo potrwa wojenna zawierucha i jak sfinansować ewentualne uruchamianie nowych kierunków.
Studiów ani po ukraińsku, ani po rosyjsku, nie było dotychczas na większości mazowieckich uczelni. A w przyszłości?
Na Uniwersytecie Warszawskim prowadzone są studia w języku polskim oraz 24 programy w języku angielskim. Na Wydziale Lingwistyki Stosowanej UW można studiować ukrainistykę z językiem angielskim, filologię białoruską z językiem angielskim oraz filologię rosyjską. Wszystkie te kierunki dostępne są na I i II stopniu studiów stacjonarnych. Odnośnie rekrutacji, to aktualnie są opracowywane procedury dotyczące rekrutacji kandydatów oraz przygotowywany jest system Internetowej Rekrutacji Kandydatów z Ukrainy (w zamierzeniu — będzie w nim dostępna oferta skierowana do Ukraińców też z innych polskich uczelni).
Politechnika Warszawska obecnie nie prowadzi zajęć języku ukraińskim lub rosyjskim. Natomiast są prowadzone studia w języku angielskim, a dla osób z Ukrainy, które chcą studiować po polsku, przygotowane zostały kursy języka polskiego. Ułatwienia w rekrutacji i studiowaniu dla kandydatów z Ukrainy zostały już w PW wprowadzone. Przy składaniu dokumentów, w przypadku ich braku PW akceptuje oświadczenia kandydata o ich posiadaniu.
Na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie wszystkie kierunki studiów prowadzone są w języku polskim. Ukraińscy studenci podlegają zapisom ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce i przysługują im prawa w niej zapisane. W jednostkowych przypadkach ASP zapewnia zwolnienie z części opłat za studia.
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach obecnie prowadzi studia w języku polskim oraz angielskim. W chwili obecnej uczelnia nie ma w planach uruchomienia kierunków studiów w języku ukraińskim lub rosyjskim. UPH jako uczelnia publiczna dostosowuje zasady rekrutacji na studia do aktualnie obowiązujących przepisów prawa i rekomendacji wydawanych przez MEiN.
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie również proponuje studentom z Ukrainy studia w języku polskim lub angielskim. – Odnośnie możliwości uruchomienia studiów w języku ukraińskim, czy rosyjskim, to jest jeszcze za wcześnie na podejmowanie takich decyzji. W tej sprawie będziemy oczekiwać jasnych sygnałów i wytycznych z MEiN. – informuje Magda Święcicka z Biuro Rektora SGH. SGH planuje przyjąć na studia studentów I i II stopnia w oparciu o procedurę uznawania efektów kształcenia, zgodnie z tzw. „specustawą” o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Już teraz uczelnia prowadzi kursy języka polskiego dla wszystkich chętnych uchodźców, jak i planuje organizację specjalnych zajęć wspierających studentów-uchodźców w procesie przygotowań do studiów na SGH.
Również na podstawie wytycznych ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa prowadzić będzie rekrutację Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku.
WIT Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania pod auspicjami PAN w swojej ofercie edukacyjnej dla studentów z Ukrainy przewiduje możliwość dołączenia do regularnych zajęć w trybie przeniesienia na studia, uczestnictwo w wydzielonych zajęciach od maja do września, czyli przyjęcie na specjalny tryb studiów, kursy przygotowawcze z zakresu grafiki cyfrowej (2d i 3d) dla przyszłych studentów. Oferta będzie dotyczyła kierunków grafika I stopnia i informatyczne techniki zarządzania I stopnia.
Przeniesienia studentów z ukraińskich uczelni
Pojawia się też wyzwanie związane z przyjmowaniem na polskie szkoły wyższe studentów z ukraińskich uczelni, które podczas wojny przerwały zajęcia.
Od połowy kwietnia kandydaci z Ukrainy mogą ubiegać się o przyjęcie na studia na Uniwersytecie Warszawskim (od początku cyklu kształcenia lub w ramach kontynuacji studiów już podjętych na uczelni ukraińskiej) w uproszczonym trybie. Jego podstawą będzie rejestracja w systemie Internetowej Rekrutacji Kandydatów. Jeśli kandydat nie będzie posiadał dokumentów, to będziemy opierać się na jego oświadczeniu oraz weryfikacji umiejętności przez komisję rekrutacyjną.
Kandydaci zgłaszający chęć kontynuowania studiów na Politechnice Warszawskiej rejestrują się w internetowym systemie, co pozwala na szybkie rozpatrywanie ich wniosków. Ponadto w przypadku braku dokumentów, akceptowane jest oświadczenie o ich posiadaniu. Każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie przez specjalnie powołaną Komisję, co również przyspiesza całą procedurę.
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie przygotowuje wniosek o przyznanie stypendiów NAWA w ramach programu „Solidarni z Ukrainą”. Dzięki temu ukraińscy studenci, a także doktoranci, będą mogli kontynuować studia w Polsce, prowadzić prace nad rozprawami doktorskimi lub brać udział w innych formach kształcenia w okresie od marca do września 2022 roku. Inicjatywa ta realizowana jest przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Ministerstwa Zdrowia.
Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie mając na uwadze trudną sytuację osób kształcących się na ukraińskich uczelniach, które wobec zaistniałej sytuacji będą zmuszone przerwać studia, a po przyjeździe do Polski będą ubiegać się o przyjęcie na polskie uczelnie, deklaruje chęć udzielenia wsparcia potrzebującym – wyjawia mł. chor. Joanna Olek Rzecznik prasowy kampusu mundurowego. Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości jest uczelnią zawodową, kształcącą studentów od 2019 roku. Z uwagi na fakt, że oferta studiów skierowana jest głównie do grupy czynnych zawodowo funkcjonariuszy Służby Więziennej, nie jest możliwe uznanie efektów kształcenia uzyskanych w innych uczelniach. Wyjątkiem są jednolite studia magisterskie na kierunku prawo, które rozpoczęły 5-letni cykl kształcenia w październiku 2021 roku. SWWS proponuje możliwość kontynuacji studiów dla studentów z Ukrainy na drugim semestrze prawa, zaliczając na poczet studiów zajęcia zrealizowane przez studenta w swojej Uczelni. Jednocześnie Uczelnia deklaruje możliwość zapewnienia miejsca w domu studenckim oraz niezbędną pomoc materialną.
Więcej informacji o pomocy Mazowieckich uczelni dla Ukrainy:
https://www.wit.edu.pl/2022/oferta-edukacyjna-dla-studentow-z-ukrainy
https://gazeta.sgh.waw.pl/aktualnosci/sgh-solidaryzuje-sie-z-ukraina-i-podejmuje-dzialania-pomocowe
https://www.uw.edu.pl/akcje-pomocy-na-rzecz-ukrainy/zbieram.pl.siepomaga.pl
https://gazeta.sgh.waw.pl/aktualnosci/sgh-solidaryzuje-sie-z-ukraina-i-podejmuje-dzialania-pomocowe
https://gazeta.sgh.waw.pl/sgh-dla-ukrainy