Funkcjonujący od ponad dziesięciu lat Zakład Ukrainistyki Instytutu Filologii Słowiańskiej oferuje kandydatom praktyczną naukę języka ukraińskiego z udziałem native speakerów i wykwalifikowanej kadry literaturoznawczej i językoznawczej. Bogata oferta jednostki obejmuje zajęcia z historii literatury ukraińskiej, literaturoznawstwa, historii i kultury Ukrainy, realioznawstwa, praktyki przekładu, przekładu artystycznego, gramatyki opisowej i historycznej, językoznawstwa konfrontatywnego etc. Na studentów czekają też wyjazdy do ośrodków partnerskich we Lwowie, Kijowie, Zaporożu i Charkowie.
Rozmowa z Panią Magdaleną Smolińską, absolwentką Filologii Ukraińskiej IFS UWr.
Pani Magdaleno, należy Pani do grona absolwentów studiów ukrainistycznych, które startowały już w zmienionej formule, proszę o niej opowiedzieć.
Zgadza się. Mój rocznik był pierwszym, który rozpoczął naukę języka ukraińskiego od pierwszego roku studiów. Nadal dominujące były zajęcia z języka rosyjskiego, co było kontynuacją starszego modelu studiów, gdzie wiodącym był właśnie ten język. Z perspektywy czasu uważam, że intensywna nauka języka rosyjskiego przez pierwsze lata studiów licencjackich z jednoczesnym tokiem języka ukraińskiego miała swoje plusy i minusy, na pewno jako studenci mieliśmy dużo więcej zajęć niż obecni słuchacze, niemniej jednak znajomość języka rosyjskiego obecnie jest dla mnie nieoceniona.
Dziś studia te funkcjonują w nieco zmienionej postaci, trzyletnich studiów licencjackich i dwuletnich magisterskich, czy według Pani ma to przełożenie na jakość procesu nauczania?
Odpowiadając jednym słowem – tak. Uważam, że nowa formuła daje dużo możliwości słuchaczom. Mogą zakończyć naukę po 3 latach i jako studia uzupełniające wybrać pokrewny lub zupełnie inny kierunek. Ale nie to jest celem wprowadzonych zmian. Dzięki tej formule studenci mogą intensywnie uczyć się języka ukraińskiego, co przekłada się na ich atrakcyjność na rynku pracy – absolwenci tego kierunku to wąsko wyspecjalizowani i dobrze wykształceni tłumacze lub lektorzy.
Jak wspomina Pani lata spędzone na uczelni?
Minęło już 10 lat od zakończenia studiów, a wydaje się, że dopiero pakowaliśmy plecaki, by wyjechać na coroczne praktyki na Uniwersytecie we Lwowie (śmiech). Na pewno był to okres wielkich planów na przyszłość i obaw jak się ona ułoży, no i przede wszystkim czy wybór studiów był trafny. Dziś nie mam wątpliwości, że tak.
Nawiązuje Pani do mojego kolejnego pytania – czy z perspektywy Pani obecnej pracy, o której za chwilę, studia te były dobrym przygotowaniem do przyszłych wyzwań?
Zdecydowanie tak – w pracy zawodowej w pełni wykorzystuję wiedzę zdobytą na studiach. Obecnym słuchaczom chciałabym przekazać, że wszystkie zajęcia, nawet gdy wówczas uważałam, że nie były niepotrzebne, mają swoje uzasadnienie. Zdziwiliby się wszyscy jak bardzo przydaje się znajomość SCS – ostatnio mój syn był pod dużym wrażeniem, gdy na przykładzie SCS objaśniałam mu zawiłe reguły gramatyczne języka polskiego (śmiech).
Pracuje Pani w firmie zajmującej się tłumaczeniami, ale nie tylko nimi. W jaki sposób w swej codziennej pracy wykorzystuje Pani zdobytą podczas studiów wiedzę?
Obecnie pracuję na stanowisku kierownika projektów w jednym z wiodących biur tłumaczeń języków słowiańskich w Polsce. Znajomość języka ukraińskiego oraz rosyjskiego pozwala mi na pełną komunikację z zagranicznymi klientami czy rekrutację nowych pracowników. Oczywiście staram się nieustannie ćwiczyć i utrwalać znajomość języka – niejednokrotnie tłumaczę dokumenty, układam plany metodyczne i wspieram naszych lektorów prowadzących szkolenia językowe.
Co zmieniłaby Pani w programie studiów ukrainistycznych, by stały się one bardziej konkurencyjne i lepiej przygotowywały absolwenta do pracy w zawodzie? A może takie zmiany są niepotrzebne?
Z perspektywy obecnej pracy zdecydowanie postawiłabym na praktykę. Dobry tłumacz lub lektor musi posiadać olbrzymią wiedzę ogólną, za czym idzie znajomość słownictwa z wielu dziedzin – prawa, ekonomii, nowoczesnych technologii, marketingu. Dla osób, które myślą o prowadzeniu szkoleń językowych wybrałabym dodatkowe zajęcia z zakresu metodyki nauczania, ale również sugerowałabym wprowadzenie szereg krótkich kursów z zakresu obsługi wiodących programów do edycji, OCR czy nawet kursów radzenia sobie ze stresem i pracą pod presją czasu.
Co, uwzględniając Pani osobiste doświadczenia, ale i losy Pani kolegów ze studiów, sądzi Pani o szansach na zdobycie dobrej pracy, z bazą, jaką daje wykształcenie filologiczne, a zwłaszcza ukrainistyczne?
Gdy 15 lat temu rozpoczynałam naukę na tym kierunku, znajomi nie dawali mi większych szans na zdobycie pracy zgodnej z wykształceniem. Pierwszą pracę jako tłumacz otrzymałam już w czasie studiów, a po ich ukończeniu nieprzerwanie pracuję zgodnie z założeniami i każdego dnia wykorzystuję znajomość języków obcych.
Czy poleciłaby Pani wrocławską ukrainistykę obecnym maturzystom?
To powinno być pytanie retoryczne. Serdecznie polecam wszystkim naukę na tym kierunku. Osoby znające języki słowiańskie są obecnie najbardziej poszukiwanymi pracownikami na europejskim rynku pracy jeżeli chodzi o nauki humanistyczne. W codziennej pracy widzę, że szeroko rozumiany biznes zdecydowanie rozwija się w kierunku wschodnim, jednocześnie codziennie też doświadczam, jak niewielu specjalistów-ukrainistów mamy do dyspozycji na rynku pracy. Może się wydać, że patrzę na studia bardzo praktycznie, studiujemy przecież dla oczywistej przyjemności własnego rozwoju, ale tutaj nie oszukujmy się – studiujemy po to, żeby w perspektywie lat rozwijać skrzydła i robić karierę.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiał dr Przemysław Jóźwikiewicz, adiunkt w Zakładzie Ukrainistyki UWr.