Napisanie licencjatu, który ma charakter badawczy jest bardzo ciekawą przygodą, o ile nie jest to działanie na ostatnią chwilę, poprzedzone nerwowym wyczekiwaniem na ostateczny termin oddania pracy. W końcu ciekawie jest się czegoś dowiedzieć o problematyce, którą się bada, a w dodatku potwierdzić lub obalić powszechne przekonanie, dotyczące jakiegoś procesu, faktu lub elementu systemu.
Rozdział empiryczny – umiejscowienie w pracy licencjackiej
Rozdział empiryczny jest zwykle częścią licencjackiej trylogii i poprzedzony jest najczęściej sekcją teoretyczną i metodologiczną.W tym tekście zwrócę Ci uwagę na kilka ważnych spostrzeżeń, dotyczących rozdziału badawczego.
Czym jest rozdział empiryczny
Zacznijmy od nazwy, skąd słowo “empiryczny”? Empiria to z języka greckiego doświadczenie. Takie określenie rozdziału badawczego jest niezwykle trafne, ponieważ po teoretycznym przedstawieniu tematyki, uzbrojeniu się w odpowiednio scharakteryzowane metody, techniki i narzędzia badawcze, należy przejść do wykonania i przedstawienia wyników badań, które przeprowadził autor.
W jaki sposób zwykło się prezentować badania?
Ogólnie przyjętym sposobem jest pokazanie wniosków we właściwych im kategoriach. Spróbujmy oprzeć się na przykładzie. Badano opinie o nowo powstałej partii politycznej. Głównym kryterium podziału respondentów był wiek. Można więc bez obawy popełnienia błędu, rozdział metodologiczny podzielić według kilku reprezentowanych w badanej grupie przedziałów wiekowych. Jeśli np badanie dotyczyło historii klubu bokserskiego w jakimś mieście, oczywistą drogą jego zaprezentowania jest chronologia, a więc podzielenie dziejów tej organizacji na zakresy i przypisanie im konkretnych przedziałów w czasie, które mogą stać się tytułami podrozdziałów. Rozumiesz już w czym rzecz? Jeśli piszesz o skutkach alkoholizmu i chcesz pokazać dane z wywiadów, które przeprowadziłeś z rodzinami chorych, możesz się posłużyć podziałem na konsekwencje, które dotykają samego alkoholika, jego rodzinę, sąsiedztwo i np. otoczenie zawodowe.
Prezentowanie własnych badań nie jest łatwym zadaniem
Zadbaj więc o logikę, bardzo często powołuj się na konkretne dokumenty, które zgromadziłeś. Pamiętaj, że cytować możesz także rzeczy niepublikowane. Jeśli zatem zapisem Twojej pracy badawczej są notatki, możesz spokojnie je przywołać w przypisie zapisując, że cytat pochodzi z notatki z dnia takiego a takiego, znajdującej się w archiwum autora. Im lepiej udokumentujesz wyniki Twoich badań, tym staną się one bardziej wiarygodne.
Pisanie w pierwszej osobie
Pomimo tego, że badania są twoje i do Ciebie należy ich prezentacja, wystrzegaj się zwłaszcza w tej części pisania w pierwszej osobie. Zatem nie wolno Ci napisać, że zbadałem, możesz natomiast zapisać “zbadano” albo przeprowadzono badanie. Choć to dziwne, możesz także uciec się do sformułowań takich jak “autor pracy ustalił”. W naszej tradycji używanie pierwszej osoby, powoduje odczucie subiektywności, a praca badawcza musi cechować się przecież obiektywizmem i prezentować uniwersalne spojrzenie. Można z tym polemizować, coraz częściej można spotkać badaczy i nawet promotorów, którzy proponują subiektywizm, sensualizm i indywidualne konstruowanie znaczeń. Myślę jednak, że szansa spotkania takiego buntownika na poziomie studiów licencjackich jest znikoma. Warto też pamiętać, że recenzenci nie zawsze muszą podzielać ów punkt widzenia. Jeśli szukasz okazji do bycia kontrowersyjnym znajdź sobie bardziej sensowne pole ekspresji tego zmiłowania niż praca licencjacka. Oszczędzisz sobie w ten sposób mnóstwo kłopotów.