Czy zwyczaje akademickie są tak bardzo odmienne od codziennych sytuacji, że trzeba mówić o tym w zupełnie osobnym kontekście? Czy zachowanie się na uczelni powinno odbiegać od reguł zachowania się w zwyczajnych sytuacjach? Myślę że tak.
Uczelnia to specyficzne miejsce
Uczelnia jest dość specyficznym miejscem o dość specyficznych tradycjach, dlatego z pewnością warto przyjrzeć się regułom zachowania się w akademickim świecie.
Jestem zdania, że kultura akademicka w ostatnim czasie przechodzi bardzo znaczne zmiany. Sięgniemy przez chwilę do historii. Jeszcze kilka wieków temu to żacy byli prawdziwymi władcami miast. Dopuszczali się rozbojów, pijackich awantur, skutkiem czego mieszczanie przeżywali w swoich miastach prawdziwy terror.
Studenci dopuszczali się gwałtów, rabunków oraz innych przestępstw. Dzisiaj przemiany idą w, zdawać by się mogło, dość dziwnym kierunku, bo na uniwersytetach coraz częściej gości kultura znana z korporacji, jednakowy ubiór, pewne sztywne reguły zachowania się, szereg ustanowionych zwyczajów, które nie za bardzo mają poparcie w jakiejś racjonalności, czy rzeczywistej serdeczności.
Jaki jest współczesny uniwersytet?
Przede wszystkim jest to miejsce różnorodności. Na uniwersytecie spotykają się osoby z bardzo różnym kapitałem kulturowym, różnymi przyzwyczajeniami i różnym wychowaniem, różną hierarchią wartości a także zupełnie różnymi punktami widzenia świata. Różnorodność domaga się szacunku i to jest przede wszystkim obszar, który reguluje savoir vivre.
Czy są jakieś stałe zasady?
Przyjrzyjmy się tym najważniejszym wymogom, jakie w zakresie reguł dobrego wychowania stawia przed nami uniwersytet. Coraz liczniejsze i coraz bardziej skuteczne są programy wymiany międzynarodowej. Dzięki temu nasze uczelnie pełne są gości z różnych zakątków świata. Powinniśmy afirmować różnice, które są pomiędzy nami. To dla nas niepowtarzalna okazja, aby zapoznać się z innymi kulturami i z innymi językami. Bądźmy dla nich życzliwi i gościnni a wtedy z pewnością spotkamy wdzięczność i serdeczny uśmiech, który będzie świadczyć o tym, że nasza Ojczyzna jest świetnym miejscem na studia dla ludzi z daleka.
W jaki sposób odnosić się do nauczycieli?
Myślę że świetną receptą jest sentencja która widnieje na herbie miasta Gdańska:
Nec temere, nec timide, czyli ani zuchwale, ani bojaźliwie.
To bardzo ważne, byśmy na uczelni traktowali się jak ludzie i mieli do siebie szacunek, który polega przede wszystkim na przestrzeganiu pewnych ustalonych form towarzyskich.
Problemy z tytułami
Spróbujmy teraz rzucić nieco światła w mroku i akademickiej nomenklaturę. Na uczelni możemy spotkać osoby z tytułem zawodowym magistra, ze stopniem naukowym doktora i ze stopniem naukowym doktora habilitowanego oraz z tytułem naukowym profesora. Jeżeli któraś z tych osób ma jednocześnie tytuł zawodowy inżyniera, koniecznie musimy dodać to do jego tytułu. Zwykle na uczelni doktora habilitowanego nazywamy profesorem, ponieważ otrzymał on od uczelni ten tytuł. Rektora nazywamy rektorem i zwracamy się do niego jego magnificencja, zwłaszcza w sytuacjach oficjalnych.
Kilka słów na koniec
W tym tekście przedstawiłem Wam niektóre specyficzne zasady akademickiego savoir vivre. Nie mówiłem tu o rzeczach oczywistych – takich jak punktualność przychodzenia na zajęcia albo odpowiedni ubiór na egzaminie, ponieważ te rzeczy dotyczą kultury ogólnej i są oczywiste same przez się.