Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku i Akademia Nauk Stosowanych w Łomży pomagają swoim ukraińskim studentom. Podlaskie uczelnie pomagają także wojennym uchodźcom oraz przygotowują wsparcie dla kandydatów na studia z ogarniętej wojenną zawieruchą Ukrainy.
Studenci z Ukrainy studiowali na uczelniach w Białymstoku i innych ośrodkach akademickich województwa podlaskiego już przed atakiem Rosji na ich kraj. Studiowali przede wszystkim na kierunkach prowadzonych w języku polskim i angielskim. Stanowili jedną z większych grup obcokrajowców, zarówno jako stali studenci, jak i w ramach wymiany międzynarodowej. Nic dziwnego, że ich macierzyste uczelnie zaangażowały się w pomoc humanitarną dla uchodźców. Szkoły wyższe przygotowują się także na nową sytuację – dużą grupę nowych kandydatów, obywateli Ukrainy, wojennych uchodźców.
Studenci z Ukrainy przed wojną
Przed wojną studenci z Ukrainy mieli możliwość studiowania w Polsce (za darmo), na podstawie Karty Polaka, albo na zasadach ogólnych dla studentów zagranicznych spoza Unii Europejskiej (płacąc za studia). Przyciągał ich głównie Białystok, największy ośrodek akademicki w regionie.
Największą uczelnią na Podlasiu jest Uniwersytet w Białymstoku. W momencie rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę na UwB na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych studiowało 11 studentów z Ukrainy. Już w piątek (25.02) spotkała się z nimi dr hab. Jolanta Muszyńska prof. UwB – prorektor ds. studenckich. Poinformowała żaków, że decyzją władz uczelni w semestrze letnim bieżącego roku akademickiego zostaną zwolnieni z opłat za studia. Wszyscy mają zagwarantowane nieodpłatne zakwaterowanie w domu studenckim, mogą też otrzymać zapomogi socjalne i wsparcie psychologiczne. – Ponadto staramy się pomagać im na bieżąco, dostosowując pomoc do indywidualnych potrzeb i sytuacji życiowej każdego studenta. Wsparcie i koleżeńską pomoc (np. przy załatwianiu różnych spraw formalnych) zadeklarowali także rówieśnikom z Ukrainy członkowie Parlamentu Studenckiego UwB – informuje Katarzyna Dziedzik Rzecznik Prasowy UwB.
W pozostałych ośrodkach akademickich Podlasia – poza Białymstokiem, studiowało mniej studentów z Ukrainy. Na Akademii Nauk Stosowanych w Łomży przed wybuchem wojny studiowały dwie osoby z Ukrainy. Jedna osoba na kierunku Pielęgniarstwo, a druga na kierunku Administracja. – W tej chwili stosujemy wobec nich rozwiązania przewidziane w ustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. 2022 poz. 583). Oferujemy również wsparcie psychologiczne oraz pomoc materialną przewidzianą przepisami prawa. – mówi Monika Konopka Zastępca Kierownika Działu Kształcenia i Spraw Studenckich ANSŁ.
Pomoc w czasie wojny
Po ataku Rosji na Ukrainę i fali uchodźców do Polski podlaskie uczelnie zaangażowały się mocno w pomoc uchodźcom.
Uniwersytet w Białymstoku wspiera uchodźców na wiele sposobów. – Do jednego z domów studenckich przyjęliśmy już 18 osób (w ramach współpracy z Miastem Białystok). Znaleźli tu schronienie, dbamy o dobre warunki ich pobytu. – opowiada Katarzyna Dziedzik Rzecznik Prasowy UwB. – Rzeczniczka przytacza również liczne przedsięwzięcia organizowane w ramach pomocy Ukrainie. – np.szkoła “Pollando” zorganizowała warsztaty metodyczne dla osób, które chcą uczyć uchodźców języka polskiego. Wydział Filologiczny zorganizował dwudniowe gry i zabawy z językiem polskim dla młodszych i starszych Ukraińców. Wydział Nauk o Edukacji przygotował spotkania edukacyjne dla nauczycieli, pedagogów, edukatorów, wolontariuszy na temat: „Wzmacnianie potencjału osobowego dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracji”. Parlament Studencki UwB zorganizował zbiórkę darów dla Ukrainy we wszystkich jednostkach uczelni. Uniwersyteckie Centrum Podcastów przygotowało nagrania dotyczące uprawnień i statusu uchodźców. – dodaje.
Już od pierwszego dnia wojny w Ukrainie Akademia Nauk Stosowanych w Łomży wspólnie z Miastem Łomża rozpoczęła tworzenie Punktu Pomocy Humanitarnej w budynku przy ul. Akademickiej 1. Wszystko to było możliwe dzięki zaangażowaniu i wsparciu mieszkańców Łomży i regionu. Dotychczas z uczelnianego punktu zbiórki wyjechało 12 transportów z pomocą humanitarną. Zbiórka darów rzeczowych będzie prowadzona do odwołania. W punkcie zbiórki wydawanie są niezbędne artykuły żywnościowe, medyczne, higieniczne, a także zabawki dla dzieci i bielizna dla uchodźców przebywających na terenie miasta i okolic. ANSŁ organizuje bezpłatny kurs języka polskiego dla uchodźców z Ukrainy. Edukacja ukierunkowana jest na naukę niezbędnego słownictwa umożliwiającego podstawową komunikację przydatną w codziennych sytuacjach. Kurs ma również za zadanie ułatwić podjęcie studiów w języku polskim lub pracy zarobkowej. Stanowiący własność Uczelni Akademik oferuje 15 miejsc uchodźcom z Ukrainy. Uczelnia systematycznie dostosowuje wewnętrzne procedury do wymagań związanych z przyjmowaniem na studia uchodźców z Ukrainy. – podaje Monika Konopka, Zastępca Kierownika Działu Kształcenia i Spraw Studenckich ANSŁ.
Studia dla Ukraińców
Trudno powiedzieć, jak szybko tysiące dziewczyn i chłopaków z Ukrainy w wieku licealnym będzie w stanie podjąć studia na uczelniach w Kijowie, Charkowie, Lwowie i innych ośrodkach akademickich swojego kraju. Dlatego uczelnie z Białegostoku i Podlasia szykują się do szerszego otwarcia uczelni dla kandydatów uciekających przed wojną. Tylko część z potencjalnych kandydatów zna na tyle język polski lub angielski, żeby zacząć studia na kierunkach prowadzonych w tym języku. Dla nich językiem ojczystym jest ukraiński lub rosyjski, a znikoma część polskich uczelni do tej pory prowadziła programy studiowania w tych językach. A to wymagałoby przygotowania po rosyjsku lub ukraińsku nowych sylabusów, formalności, zatrudnienia wykładowców. Czytaj: czasu i pieniędzy. Uczelnie zdają sobie sprawę z tego problemu i szukają rozwiązań. Na razie ciężko mówić o konkretach, bo nikt nie wie, jak długo potrwa wojenna zawierucha i jak sfinansować ewentualne uruchamianie nowych kierunków.
Do tej pory w ofercie edukacyjnej nie było studiów w języku ukraińskim i rosyjskim na większości podlaskich uczelni. A w przyszłości?
Uniwersytet w Białymstoku nie prowadzi studiów w języku ukraińskim. W ofercie jest natomiast filologia rosyjska. – Na razie nie planujemy poszerzania oferty. Co do rekrutacji kandydatów z Ukrainy, to osoby posiadające status uchodźcy z Ukrainy mogą podejmować kształcenie w Polsce bez opłat (w uczelniach publicznych). Jeśli zaobserwujemy duże zainteresowanie, być może zaoferujemy w jakiejś formie wakacyjne przygotowanie językowe. – opowiada Katarzyna Dziedzik Rzecznik Prasowy UwB.
Akademia Nauk Stosowanych w Łomży prowadzi kierunki studiów w języku polskim. Natomiast do Zasad Postępowania Rekrutacyjnego dodano szczególne rozwiązania dotyczące obywateli Ukrainy (i obywateli Polski) wynikające z ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. 2022 poz. 583). – Dodatkowo dokonano zmian w zasadach rekrutacji, które polegały na obniżeniu progów punktowych dla wyników z matury ukraińskiej uprawniających do podjęcia studiów w naszej uczelni. – wyjaśnia Monika Konopka Zastępca Kierownika Działu Kształcenia i Spraw Studenckich ANSŁ.
Przeniesienia studentów z ukraińskich uczelni
Pojawia się też wyzwanie związane z przyjmowaniem na polskie szkoły wyższe studentów z ukraińskich uczelni, które podczas wojny przerwały zajęcia.
– Jeśli chodzi o nowych studentów z Ukrainy – w ciągu ostatnich tygodni skontaktowało się z nami jedenaścioro studentów z Ukrainy, zainteresowanych kontynuacją kształcenia na Uniwersytecie w Białymstoku – podaje Katarzyna Dziedzik Rzecznik Prasowy UwB. Dziewięcioro z nich podjęło dalsze kroki: rozmawiali z pracownikami Działu Współpracy Międzynarodowej i Działu Spraw Studenckich, są w trakcie dostarczania dokumentacji przebiegu swoich dotychczasowych studiów. – Z naszego rozeznania wynika, że nie wszystkie kierunki, które studiowali u siebie, dokładnie pokrywają się z naszymi, występują też spore różnice programowe i dodatkowo bariera językowa. Ponadto za nami już prawie miesiąc zajęć semestru letniego. Władze UwB podjęły więc decyzję, że w tej chwili możemy zaproponować tym żakom studia w systemie non degree: do końca czerwca mogą uczęszczać na zajęcia prowadzone w języku angielskim (z grupami z programu Erasmus) lub polskim (w przypadku, gdy poziom znajomości języka polskiego jest wystarczający). – Dodaje Dziedzik. Uczelnia proponujemy tym studentom konkretne plany zajęć. Będą podchodzić do zaliczeń i egzaminów. Zaliczone przedmioty będą uwzględnione np. w przypadku, gdy po wakacjach zdecydują się (jak to teraz deklarują) pozostać na Uniwersytecie w Białymstoku. Dwie osoby już chodzą na zajęcia (pedagogika), kolejne są jeszcze w trakcie rozmów, ustalania kierunków i planów zajęć (zapytania dotyczą m.in. prawa i socjologii). – Wszyscy, którzy podejmą kształcenie, mogą równolegle uczęszczać na zajęcia z języka polskiego prowadzone przez naszą Szkołę Języka i Kultury Polskiej “Pollando”- dodaje.
Więcej informacji o pomocy Podlaskich uczelni dla Ukrainy: