Politechnika Lubelska, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Akademia Zamojska pomagają swoim ukraińskim studentom. Lubelskie uczelnie pomagają także wojennym uchodźcom oraz przygotowują wsparcie dla kandydatów na studia z ogarniętej wojenną zawieruchą Ukrainy.
Studenci z Ukrainy studiowali na uczelniach w Lublinie i innych ośrodkach akademickich województwa lubelskiego już przed atakiem Rosji na ich kraj. Studiowali przede wszystkim na kierunkach prowadzonych w języku polskim i angielskim. Stanowili jedną z większych grup obcokrajowców, zarówno jako stali studenci, jak i w ramach wymiany międzynarodowej. Nic dziwnego, że ich macierzyste uczelnie zaangażowały się w pomoc humanitarną dla uchodźców. Szkoły wyższe przygotowują się także na nową sytuację – dużą grupę nowych kandydatów, obywateli Ukrainy, wojennych uchodźców.
Studenci z Ukrainy przed wojną
Przed wojną studenci z Ukrainy mieli możliwość studiowania w Polsce (za darmo), na podstawie Karty Polaka, albo na zasadach ogólnych dla studentów zagranicznych spoza Unii Europejskiej (płacąc za studia). Przyciągał ich również Lublin, największy ośrodek akademicki w województwie lubelskim. W Lublinie studiuje ponad 60 tys. osób, w tym ok 7 tys. cudzoziemców, największą grupę wśród cudzoziemców stanowią Ukraińcy.
– Przed wybuchem wojny na Politechnice Lubelskiej studiowało 600 osób z Ukrainy na wszystkich wydziałach i kierunkach, studia prowadzone były w języku polskim – informuje Anton Blazheyev z Biura Kształcenia Międzynarodowego PolLub.
– Na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie obecnie jest 5 studentów z Ukrainy na kierunku lekarskim, położnictwie i kosmetologii – podaje dr Wojciech Brakowiecki Rzecznik prasowy UMLub – są to studia w języku polskim. Ponadto na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie jest też doktorant z Ukrainy.
– Przed wybuchem wojny w Ukrainie, na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie studiowało około 800 osób z Ukrainy, na takich kierunkach jak: produkcja medialna, zarządzanie, logistyka, lingwistyka stosowana, stosunki międzynarodowe, biologia, tourism management (w j. angielskim), international relations (w j. angielskim) – mówi Aneta Adamska Rzecznik Prasowy UMCS.
– Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II kształci obecnie 500 studentów i doktorantów z Ukrainy. Najwięcej studentów z Ukrainy studiuje na I stopniu na kierunkach: stosunki międzynarodowe, zarządzanie, informatyka. Studia na KUL prowadzone są w dwóch językach wykładowych – polskim i angielskim. Większość studentów z Ukrainy, bo aż ok. 98 proc., studiuje w języku polskim. – wyjaśnia Monika Stojowska, zastępca rzecznika prasowego KUL
– Przed 24 lutym 2022 r. na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie studiowały 92 osoby pochodzące z Ukrainy – mówi Iwona Pachcińska Rzecznik prasowy UP. Wszyscy ci ukraińscy studenci realizują programy studiów w języku polskim, m.in. na kierunkach weterynaria, turystyka i rekreacja, dietetyka, technologia żywności i żywienie człowieka, hipologia i jeździectwo, rolnictwo, agrobiznes, gastronomia i sztuka kulinarna. Uczelnia udziela studentom pochodzącym z Ukrainy pomocy w kilku zakresach. Zarządzeniem Rektora UP w Lublinie nr 24/2022 odroczony został termin wnoszenia opłat za studia i pobyt w domach studenckich. – Studenci otrzymują dodatkowe środki finansowe w formie zapomóg oraz specjalnie przygotowane dla nich pakiety żywnościowe i higieniczne, dzięki zbiórce przeprowadzonej przez Radę Uczelnianą Samorządu Studenckiego i Radę Doktorantów UP w Lublinie. Mają także zapewnioną pomoc psychologiczną. Utworzony został specjalny zespół ds. pomocy studentom z Ukrainy, studenci ci mogą więc zwrócić się tam z każdym problemem.- Dodaje Pachcińska. W pomoc zaangażowany jest również JM Rektor prof. Krzysztof Kowalczyk, który nadzoruje te wszystkie działania i tworzy przepisy ułatwiające osobom z Ukrainy funkcjonowanie w tym trudnym okresie na uczelni.
W mniejszych ośrodkach akademickich Lubelszczyzny – poza Lublinem, studiowało rzecz jasna mniej studentów z Ukrainy. – W Akademii Zamojskiej przed wybuchem wojny studiowało w języku polskim 28 osób, na kierunkach: turystyka i rekreacja, bezpieczeństwo narodowe, finanse i rachunkowość, mechanika i budowa maszyn, logistyka, pielęgniarstwo, filologia w zakresie filologii angielskiej – podaje dr inż. Andrzej Burda Prorektor ds. kształcenia.
Pomoc w czasie wojny
Po ataku Rosji na Ukrainę i fali uchodźców do Polski lubelskie uczelnie zaangażowały się mocno w pomoc uchodźcom.
Politechnika Lubelska i jej społeczność od samego początku niesie swoją pomoc na rzecz dotkniętych wojnom na Ukrainie poprzez zbiórki rzeczowe (dowożona na granicę w Dorohusku, Dołhobyczowie, Medyce), do punktów recepcyjnych. Uczelnia prowadziła dyżury na przejściu granicznym w Dołhobyczowie. W wolontariat zaangażowani są studenci z Ukrainy i Białorusi, udzielają oni pomocy uchodźcom na dworcu PKS, PKP, w punktach recepcyjnych, na granicy, w punktach nadawania pesel, w szpitalach, świetlicach, na infolinii. Politechnika zorganizowała świetlicę dla dzieci z Ukrainy w jednym z domów studenta – informuje Anton Blazheyev z Biura Kształcenia Międzynarodowego PolLub.
Uniwersytet Medyczny w Lublinie już drugiego dnia wojny rozpoczął akcję charytatywną – mówi dr Wojciech Brakowiecki Rzecznik prasowy UMLub – Zbieramy dary rzeczowe: trwałą żywność, artykuły spożywcze, kosmetyczne i środki opatrunkowe. Równolegle prowadzona jest zbiórka środków finansowych na zakup artykułów medycznych. W ramach zbiórki darów zorganizowany był m.in. mecz piłki siatkowej studenci vs. pracownicy Uczelni.
W obliczu dramatycznych wydarzeń, których doświadcza społeczeństwo ukraińskie, władze Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, jako wyraz solidarności i troski o członków swojej akademickiej wspólnoty, zdecydowały o podjęciu wielu działań mających na celu zapewnienie wsparcia pracownikom, studentom i doktorantom UMCS pochodzącym z Ukrainy – wyjaśnia Aneta Adamska Rzecznik Prasowy UMCS. Dla realizacji konkretnych działań pomocowych powołano Pełnomocnika Rektora ds. Pomocy Ukrainie oraz uczelniany zespół ds. pomocy Ukrainie. W krótkim czasie Uniwersytet zorganizował grupę ponad 300 ochotników, którzy są angażowani do prac wolontariackich koordynowanych nie tylko przez Uczelnię, ale również lokalne szpitale czy organizacje pozarządowe. W UMCS została uruchomiona uproszczona procedura wnioskowania o zapomogę, która przysługuje studentowi znajdującemu się w trudnej sytuacji życiowej. Uniwersytet pamięta także o nauczycielach akademickich ukraińskich szkół wyższych, którzy musieli opuścić swoje miejsce pracy. Pracownicy Centrum Współpracy Międzynarodowej UMCS udzielają informacji dotyczących możliwości uzyskania wsparcia, dostępności wolnych stanowisk badawczo-dydaktycznych lub dydaktycznych z danej dyscypliny naukowej (także na innych uczelniach) oraz procedur aplikowania o ewentualne zatrudnienie. Uczelnia przygotowała również bezpłatny kurs języka polskiego – w pierwszej kolejności dla członków rodzin studentów, doktorantów, pracowników i absolwentów UMCS, którzy w związku z wybuchem wojny na Ukrainie przyjechali do Lublina. W stołówce akademickiej odbyła się zbiórka darów pod nazwą „UMCS – razem dla Ukrainy”, którą koordynował Zarząd Uczelniany Samorządu Studentów UMCS. Równolegle prowadzona była zbiórka pieniężna, której fundusze są przeznaczone na zakup najpotrzebniejszych środków dla osób z Ukrainy, w tym rodzin studentów UMCS. Jeden z domów studenta został przekazany na potrzeby zakwaterowania uchodźców z terenów objętych działaniami wojennymi. Studentom i doktorantom z Ukrainy uczelnia zapewnia również pomoc w kryzysie oraz wsparcie psychologiczne. W Akademickim Centrum Kultury i Mediów UMCS zostały zaaranżowane przestrzenie dla uchodźców z Ukrainy, takie jak strefa mamy i dziecka, w której można odpocząć, wziąć udział w zajęciach dla dzieci i młodzieży (m.in. plastyczne, ruchowe, animacje, wzajemna nauka języka), skontaktować się z najbliższymi i uzyskać niezbędne informacje, oraz skorzystać z sali komputerowej przystosowanej dla osób ukraińskojęzycznych. Akademickie Radio Centrum nadaje audycje w języku ukraińskim. Uniwersytet współpracuje również z Okręgową Izbą Radców Prawnych w Lublinie, która zapewnia bezpłatną pomoc prawną oraz wsparcie osobom uciekającym z Ukrainy przed wojną, oraz ich bliskim w Polsce. Radcowie prawni świadczą również pomoc prawną w zakresie legalizacji pobytu czy ustanowienia opieki w punkcie recepcyjnym na przejściu granicznym.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II – cała jego społeczność akademicka – już od pierwszych dni agresji Rosji zaoferował szeroką pomoc obywatelom Ukrainy. Co ważne, wsparcie m.in. noclegowe, prawne i psychologiczne udzielone zostało nie tylko studentom KUL, ale również ich krewnym – informuje Monika Stojowska, zastępca rzecznika prasowego KUL. Uczelnia uruchomiła również infolinię, dzięki której studenci z Ukrainy mogą uzyskać informacje np. na temat tego, gdzie się udać po pomoc, jak kontynuować studia w Polsce, jakie są formy pomocy realizowane przez KUL. – Do tej pory prowadzona jest też pomoc prawna – to przede wszystkim informacje o tym, co zrobić po przejeździe do Polski; jak postępować, aby pobyt był legalny i by jak najspokojniej funkcjonować w nowej trudnej rzeczywistości (to także wyjaśnienia specustawy dotyczącej pomocy państwa polskiego uchodźcom). – dodaje. Pomoc prawną oferują pracownicy i studenci KUL. Ważne okazało się również wsparcie psychologiczne oferowane przez uczelnię – co istotne pomoc oferowana jest nie tylko uchodźcom z Ukrainy, ale także osobom, które doświadczają np. trudności psychologicznych w związku z opieką nad uchodźcami. Od pierwszych dni agresji Rosji wobec Ukrainy pracownicy oraz wolontariusze KUL zaangażowali się w zbiórkę najbardziej potrzebnych rzeczy dla rodzin z Ukrainy. Dzięki pomocy darczyńców na Ukrainę wyruszyło już kilkanaście transportów z darami. Poza bezpośrednią pomocą rzeczową KUL uruchomił również zbiórkę środków finansowych. Dodatkowo warto podkreślić, że KUL zaoferował również pomoc duchową – m.in. nabożeństwa w języku ukraińskim i spotkania z duszpasterzem KUL. Ponadto pomoc rodzinom, matkom w opiece nad dziećmi, bank ofert pracy dla uchodźców, bezpłatne kursy języka polskiego, wsparcie finansowe dla studentów i doktorantów z Ukrainy, pomoc wolontariuszy w punktach informacyjnych i noclegowych, a także pomoc dla osób z niepełnosprawnością (np. transport).
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie Rada Uczelniana Samorządu Studenckiego oraz Rada Doktorantów i Szkoła Doktorska zorganizowały wśród studentów, doktorantów i pracowników Uczelni zbiórkę artykułów żywnościowych i higienicznych oraz ubrań dla osób z Ukrainy, które przybyły do naszego kraju uciekając przed wojną. Dla studentów z Ukrainy, którzy nie znają w stopniu wystarczającym języka polskiego, został zorganizowany specjalny kurs. Zatrudniliśmy także kilku nauczycieli akademickich pochodzących z Ukrainy jako profesorów wizytujących. Wielu pracowników naszej Alma Mater pomaga również indywidualnie rodzinom uchodźców, niektórzy są wolontariuszami w punktach recepcyjnych i noclegowych działających w naszym regionie – wyjaśnia Iwona Pachcińska Rzecznik prasowy UP. JM Rektor podpisał również z ramienia UP w Lublinie porozumienie z Urzędem Wojewódzkim w Lublinie, na mocy którego lekarze zatrudnieni w Klinice Weterynaryjnej Uczelni będą udzielać porad i konsultacji zwierzętom towarzyszącym, których właścicielami są uchodźcy z Ukrainy.
Poza Lublinem, w mniejszych ośrodkach akademickich województwa, również organizowana jest pomoc. – W Akademii Zamojskiej wszyscy studenci pochodzący z Ukrainy mogą i korzystają ze szczególnych uprawnień wynikających ze specustawy (jeśli spełniają zawarte w Ustawie warunki) w zakresie pomocy materialnej. Dotychczas występują o obniżenie kosztów zakwaterowania w domu studenckim i zapomogi. Dodatkowo każdy student z Ukrainy, jeśli we wniosku wykaże utrudnienia w realizacji toku studiów, wynikające czy to z warunków wojny w Ukrainie, czy też spowodowane intensywnym udziale w wolontariacie na rzecz uchodźców z Ukrainy, otrzymuje zgodę na realizację studiów w trybie indywidualnej organizacji. – Z tego tytułu studenci, którzy nie zaliczyli zimowej sesji egzaminacyjnej w terminie, – na ich indywidualny wniosek – uzyskali też zgody na przedłużenie zimowej sesji egzaminacyjnej – tłumaczy dr inż. Andrzej Burda Prorektor ds. kształcenia. Ponadto Akademia Zamojska wspomogła studentów w zakresie ich udziału w wolontariacie. Czynnie bierze w nim udział 31 studentów, z czego 3 Ukraińców. Studenci pełnią funkcje koordynatorów pomocy w tym międzynarodowej, zajmują się rejestracją uchodźców, pomocą medyczną, logistyką w tym organizacją transportu i spedycją darów, pełnią funkcję tłumaczy, odpowiadają za utrzymanie porządku, pilotowanie uchodźców z granicy, wyjazdy na granicę ze sprzętem i zaopatrzeniem. Razem wspomagają pracę 13 placówek zajmujących się pomocą uchodźcom.
Studia dla Ukraińców
Trudno powiedzieć, jak szybko tysiące dziewczyn i chłopaków z Ukrainy w wieku licealnym będzie w stanie podjąć studia na uczelniach w Kijowie, Charkowie, Lwowie i innych ośrodkach akademickich swojego kraju. Dlatego uczelnie z Lublina i Lubelszczyzny szykują się do szerszego otwarcia uczelni dla kandydatów uciekających przed wojną. Tylko część z potencjalnych kandydatów zna na tyle język polski lub angielski, żeby zacząć studia na kierunkach prowadzonych w tym języku. Dla nich językiem ojczystym jest ukraiński lub rosyjski, a znikoma część polskich uczelni do tej pory prowadziła programy studiowania w tych językach. A to wymagałoby przygotowania po rosyjsku lub ukraińsku nowych sylabusów, formalności, zatrudnienia wykładowców. Czytaj: czasu i pieniędzy. Uczelnie zdają sobie sprawę z tego problemu i szukają rozwiązań. Na razie ciężko mówić o konkretach, bo nikt nie wie, jak długo potrwa wojenna zawierucha i jak sfinansować ewentualne uruchamianie nowych kierunków.
Studiów ani po ukraińsku, ani po rosyjsku, nie było dotychczas na Politechnice Lubelskiej, Uniwersytecie Medycznym w Lublinie. Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, czy Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. A w przyszłości? Czy kandydaci na studia i studenci z Ukrainy mogą liczyć w ułatwienia w rekrutacji, czy studiowaniu?
Politechnika Lubelska wprowadziła ułatwienia w rekrutacji i studiowaniu dla kandydatów z Ukrainy. Studenci, którzy już studiowali w Polsce, mają możliwość otrzymania zapomogi (2 razy po 900 zł). Rekrutacja dla cudzoziemców wystartowała z początkiem kwietnia i potrwa do 15.07.2022 r. – informuje Anton Blazheyev z Biura Kształcenia Międzynarodowego PolLub.
Z kolei Uniwersytet Medyczny w Lublinie prowadzić będzie rekrutację dla studentów z Ukrainy na dotychczas obowiązujących zasadach – informuje dr Wojciech Brakowiecki Rzecznik prasowy UMLub.
W ofercie studiów na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie jest kierunek pond nazwą Ukrainistyka (studia I i II stopnia), gdzie w ok. 90% zajęcia są realizowane w języku ukraińskim – podaje Aneta Adamska Rzecznik Prasowy UMCS. Dodatkowo Senatowi UMCS rozważa uruchomienie programu „Talenty na UMCS”, za pomocą którego dla studentów UMCS z Ukrainy uruchomiona zostanie dodatkowa pula bezpłatnych miejsc na studiach I i II stopnia oraz jednolitych magisterskich.
Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II nie ma w ofercie kierunków studiów w języku ukraińskim lub języku rosyjskim. Kandydaci chcący doskonalić znajomość języka ukraińskiego, czy rosyjskiego mogą podjąć studia na kierunku lingwistyka stosowna. – Odnośnie rekrutacji dla ukraińskich kandydatów, to uczelnia aktualnie ma zasady jednakowe dla wszystkich kandydatów. Natomiast w związku z trwającą wojną w Ukrainie ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy daje możliwości zmian w uchwale rekrutacyjnej – podaje Monika Stojowska, zastępca rzecznika prasowego KUL. Te zmiany mogą dotyczyć na KUL dwóch kwestii – po pierwsze jeżeli na Ukrainie zostanie oficjalnie anulowany w tym roku egzamin ZNO (zewnętrzne niezależne ocenianie) – na podstawie którego wyników przyjmowani są kandydaci, to w przypadku anulowania egzaminu można będzie dostać się na studia w podstawie świadectwa ukończenia szkoły średniej). Druga sprawa dotyczy możliwości apostillowania dokumentów tj. urzędowego stwierdzenia autentyczności dokumentu (w czasie wojny może być to utrudnione i istnieje możliwość zwolnienia na etapie rejestracji z załączenia opatrzonych apostille świadectw oraz z konieczności załączania tłumaczeń przysięgłych). – Zmiany te będą wprowadzone zarządzeniem rektora KUL – dodaje Monika Stojowska.
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie aktualnie nie ma w planach wprowadzenia studiów po ukraiński czy po rosyjsku. W przyszłości nie wykluczamy jednak takiej możliwości w przypadku pojawienia się dużej liczby kandydatów z Ukrainy na konkretny kierunek studiów – informuje Iwona Pachcińska Rzecznik prasowy UP. – Jeśli będzie potrzeba, to uczelnia wprowadzi ułatwienia w rekrutacji, czy studiowaniu dla Ukraińców. Obecnie opieramy się na przepisach zawartych w Ustawie z dnia 12 marca (Dz. U. poz. 583) o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz rekomendacjach MEiN dla jednostek systemu szkolnictwa wyższego i nauki dotyczących działań na rzecz obywateli Ukrainy i Polski w związku z wojną na Ukrainie z dnia 16 marca b.r. – dodaje.
Akademia Zamojska planuje wprowadzenie nowego kierunku – filologia słowiańska w zakresie języka ukraińskiego. W zakresie rekrutacji, czy studiowania w AZ uczelnia uruchamia szerszą kampanię informacyjną w zakresie zmian uregulowań prawnych studiowania w Polsce – tłumaczy dr inż. Andrzej Burda Prorektor ds. kształcenia.
Przeniesienia studentów z ukraińskich uczelni
Pojawia się też wyzwanie związane z przyjmowaniem na polskie szkoły wyższe studentów z ukraińskich uczelni, które podczas wojny przerwały zajęcia.
Na Politechnice Lubelskiej studenci, którzy studiowali w Ukrainie i przyjechali do Polski i chcą kontynuować studia, mają taką możliwość w trybie przeniesienia. Jak informuje Anton Blazheyev z Biura Kształcenia Międzynarodowego PolLub – politechnika ma przygotowany schemat działania w tych przypadkach.
Na Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wpłynęło już kilkanaście zgłoszeń dotyczących przeniesienia z ukraińskich uczelni i możliwości kontynuowania kształcenia na UMCS. Studenci zza wschodniej granicy są zainteresowani kontynuowaniem kształcenia przede wszystkim na takich kierunkach jak stosunki międzynarodowe czy biologia. Aktualnie wszystkie te zgłoszenia są analizowane, a uczelnia prowadzi korespondencję z zainteresowanymi (m.in. w zakresie znajomości języka polskiego). Decyzje co do dalszego etapu nauki studentów kształcących się dotychczas w Ukrainie je szcze nie zapadły, niemniej do każdej osoby Uczelnia będzie podchodziła indywidualnie, biorąc pod uwagę specyfikę kształcenia na danym kierunku studiów.
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie również rozpatruje wnioski studentów ukraińskich uczelni, którzy chcą kontynuować naukę na UP w Lublinie. Dla tych spośród nich, którzy nie znają w stopniu wystarczającym języka polskiego, został zorganizowany specjalny kurs.
Więcej informacji o pomocy Lubelskich uczelni dla Ukrainy: